بررسی روند رشد و اثر هرس ریشه بر رشد قطری و طولی نهال‌های بلندمازو در پیلمبرا_گیلان

نویسندگان

چکیده

شمار 25 اصله نهال بلند مازو در ردیف‌های 5 x 5 اصله، به فاصله 1*1 متر با سه تیمار هرس ریشه در عمق‌های 15، 20 و 25 سانتیمتری و شاهد بدون هرس ریشه در سه تکرار (جمعا 300 اصله نهال) با روش بلوک‌های کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات پیلمبرا کاشته شدند. نهال‌ها در سال 1371 کاشته شده و اندازه‌گیری‌ها تا سن 6 سالگی (سال 1376) انجام شد. به منظور ارزیابی اثر هرس ریشه بر روی قطر و ارتفاع نهال های بلند مازو و نیز روند رشد آنها با توجه به چگونگی قرار گرفتن جوانه انتهایی، ایجاد شاخه‌های اصلی و فرعی، قرار گرفتن جوانه‌های بالایی جانبی و طرز تشکیل نو شاخه‌های بهاره و تابستانه، مدل رشد بلند مازو بر پایه مدل Rauh و مدل رشد ریشه آن بر پایه مدل Herringbone تشخیص داده شد. شکل گسترش نوشاخه‌ها به ویژه جوانه انتهایی به صورت عمودی و مستقیم (orthotrop & monopodial) بوده و بالاترین جوانه‌های جانبی به صورت مجتمع و فراهم کمی پائین‌تر از جوانه انتهایی قرار می‌گیرند و انشعاب های فرعی را در آغاز به صورت نزدیک به مطبق ایجاد می‌نماید. طول بالاترین میان گره (internode) به طور معمول کوتاه است و فاصله زیادی بین جوانه انتهایی و جوانه جانبی مشهود نیست. نتایج این بررسی نشان داد که عمل هرس ریشه، اثر معنی‌داری بر رشد قطری و طولی نهال‌های بلندمازو داشته است، به طوری که قطورترین (5/60 میلیمتر) و بلندترین (616 سانتیمتر) نهال‌ها در تیمار هرس ریشه در عمق 20 سانتیمتر اندازه‌گیری شدند. کم قطرترین (5/51 میلیمتر) و کوتاهترین نهال‌ها (564 سانتیمتر) در تیمار هرس ریشه در عمق 25 سانتیمتری دیده شدند. اختلاف های موجود بین تیمارها و همچنین با تیمار شاهد (بدون هرس ریشه) در سطح 05/0 معنی‌دار بودند، به طوری که تیمار شاهد نتایج بهتری را از دو تیمار هرس ریشه در عمق‌های 15 و 25 سانتیمتر نشان داد، در حالی که با تیمار هرس ریشه در عمق 20 سانتیمتر اختلاف معنی‌داری نداشت. دو تیمار هرس ریشه در عمق‌های 15 و 25 سانتیمتر نیز اختلاف معنی‌داری با هم نداشتند.

کلیدواژه‌ها