ارزیابی پروژه‌های آبخیزداری (مطالعه موردی: حوزه آبخیز ویرو رامیان)

نویسندگان

چکیده

تخریب منابع طبیعی و هدررفت خاک به عنوان یک مشکل بزرگ در جهان و بویژه در ایران به شمار می‌رود. هرچند روندکارهای صورت گرفته در سال‌های اخیر، نشان‌دهنده عزم راسخ و جدی در سطوح مختلف مدیریتی کشور است و در همین راستا طرح‌های مطالعاتی و اجرائی زیادی در قالب طرح‌های آبخیزداری و مرتعداری در کشور انجام می‌گیرد ولی باید اذعان نمود که‌این تلاش‌ها نتوانسته‌اند به هدف های مورد نظر نائل آیند، زیرا آمار فرسایش و تخریب منابع طبیعی روز به روز در حال افزایش است. لذا با توجه به هزینه‌های کلان صرف شده در سعی شد پروژه‌‏های اجراشده رادر قالب یک مدل ارزیابی ازمرحله بررسی تا مرحله اجرا و پس از آن پروژه‌ها، به صورت گام به گام مورد بررسی قرار داده و علل موفقیت و یا شکست پروژه‌ها را مشخص نماید. دراین بررسی برای ارزیابی فنی و اقتصادی از یک مدل کیفی بهره‌گیری شده و طرح مورد نظر بر پایه شاخص‌های هفت گانه و زیر شاخص‌های مربوطه و بر پایه پنج طبقه وضعیت امتیازدهی و وضعیت آن از نظر عملکرد تعیین شده است. نمره‌دهی بر پایه و ارزیابی شاخص‌های عمده مورد بررسی، طراحی وتدوین، اجرا و مرحله های پس از آن و نیز تهیه پرسشنامه و گفتگو با مردم منطقه صورت گرفته است. نتایج بدست آمده از مدل یاد شده در حوزه آبخیز ویرو رامیان در استان گلستان بر پایه بررسی های منسجم و پیوسته از مرحله تدوین طرح تا مرحله اجرا و بعد از آن و بازدید‌های صحرائی و گفتگو با مردم محلی نشان داد که به خاطر بی دقت در بررسی های پایه و برنامه‌ریزی وهمچنین وجود مشکلات اجتماعی وضعف مالی مردم محلی بیشتر پروژه‌ها با مشکل مواجه شده و بر پایه‌این مدل به طرح آبخیزداری حوزه ویرو امتیاز 32 تعلق می‌گیرد که‌این امتیاز در طبقه‌ ضعیف قرار می‌گیرد و در کل می‌توان گفت که طرح بالا از نظر مطالعاتی، طراحی, اجرا و مرحله های بعد از اجرا جزء طرح‌های با عملکرد ضعیف به شمار می‌رود.

کلیدواژه‌ها