بررسی روند استخراج نقشه‌های پایه برای جریان‌های کم با بهره‌گیری از انتقال مدل‌های رگرسیونی به محیط سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی (GIS)

محاسبه ویژگی‌های عمومی‌حوزه‌ آبخیز از جمله تغییرهای مکانی جریان کم در طراحی سازه‌های انحراف آب، تأمین آب نیروگاه‌های برق‌آبی، تعیین آستانه کیفیت آب در رودخانه‌ها، برآورد بار مجاز برای دفع فاضلاب‌ها، حفظ شرایط مناسب برای زندگی موجودات آبزی و تعیین اولویت‌های تأمین آب برای نیازهای متفاوت بسیار مهم است. تحلیل جریان‌های کم در رودخانه‌ها با تداوم‌ها و دوره بازگشت‌های مختلف و تعمیم روابط منطقه‌ای بدست آمده در سامانه سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی هدف اصلی این مقاله می‌باشد. این بررسی در محدوده حوزه‌های آبخیز بالا‌دست استان گیلان از استانهای شمالی ایران با آب و هوای مرطوب و پرباران به اجرا در آمده است. در این بررسی پس از استخراج 13 مشخصه فیزیوگرافی حوزه‌های آبخیز با سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS)3، با بهره‌گیری از رگرسیون گام به گام، مساحت حوزه، بارش میانگین سالیانه و شیب حوزه به عنوان مؤثرترین مشخصه‌ها دربرآورد جریان‌های کم گزینش شدند. با درنظر گرفتن میزان جریان کم با تداوم و دوره بازگشتهای مختلف، مدل‌های ریاضی منطقه‌ای چند متغیره برآورد جریان‌های کم استخراج شد.آنگاه با تهیه نقشه رستری پیوسته، مشخصه مساحت زهکشی یا جریان تجمعی، مدل‌های منطقه‌ای جریان کم در طول شبکه رودخانه‌ها به صورت پیوسته تعمیم داده شد. همچنین پروفیل تغییرهای طولی جریان کم به ازای مسافت در امتداد رودخانه ترسیم شد. در این بررسی روش تعمیم رابطه‌های منطقه‌ای باتوجه به قابلیت‌های GIS معرفی و تشریح شد و پیاده‌سازی روابط منطقه‌ای در حوزه‌های استان گیلان با موفقیت انجام گرفت. از جمله کاربردهای نقشه‌های پیوسته جریان کم می‌توان به فراهم آوردن مقدمات مکان یابی پروژه‌های آبی و نیز تهیه نقشه‌های پایه خشکسالی‌ هیدرولوژیک اشاره نمود.