ارزیابی کارایی مدل‌های تجربی برآورد رسوب حوزه‌های آبخیز در زمان سیلاب‌های منفرد و ارائه ضرائب اصلاحی

نویسندگان

چکیده

ماهیت نامنظم و پراکنده حمل رسوب توسط رودخانه‌ها و به طور کلی تغییرات زمانی و مکانی رسوبدهی حوزه‌های آبخیز بویژه در دوره‌های سیلابی در بیشتر موارد منجر به تصمیم گیری ها و قضاوت نادرست و غیرواقعی در مورد رفتار فرسایش و رسوب حوزه‌های آبخیز می‌شود. به منظور برآورد رسوبدهی در زمان رخدادهای سیلابی مدل‌های تجربی مختلفی ارائه شده است که در زمینه دقت و درستی برآورد این مدل‌ها اطلاعات اندکی وجوددارد. در این پژوهش به منظور ارزیابی کارایی مدل‌های مختلف تجربی برآورد رسوب سیلاب‌های منفرد، اقدام به نمونه‌برداری از بار رسوبی رخدادهای سیلابی(5رخداد) در ایستگاه هیدرومتری و رسوب سنجی پل دوآب (رودخانه قره چای استان مرکزی) شد. نمونه‌برداری همزمان غلظت و ثبت دبی جریان در رخدادهای سیلابی به گونه‌ای انجام شد که شاخه‌های نزولی و صعودی هیدروگراف سیلاب‌های یاد شده را شامل شود . با داشتن میزان مشاهده‌ای از رسوبدهی رخدادهای سیلابی میزان دقت و درستی مدل‌ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج ارزیابی با شاخص‌های مختلف نشان می‌دهد که به طور کلی مدل‌های تجربی ارائه شده دو نوع برآورد متفاوت از خود نشان می‌دهند, یکدسته از مدل‌ها برآورد بیش از اندازه واقعی داشته‌اند که شامل مدل MUSLE و تغییر شکلهای این مدل می باشد و دسته دوم مدل‌ها برآورد زیر اندازه واقعی داشته‌اند که مشتمل برمدل‌های روندیابی رسوب و منحنی‌های سنجه رسوب یک خطی و حد وسط با ضریب درستی MVUE می‌باشد. درخاتمه به منظور اصلاح برآورد مدل‌های مختلف میزان مشاهده ای به عنوان مبنای کار قرار گرفت و توان معادله‌های تجربی درستی شد.

کلیدواژه‌ها