تعیین مناسب‌ترین زمان جمع‌آوری بذر درمنه در استان خراسان

نویسندگان

چکیده

تیپ غالب پوشش گیاهی استان خراسان درمنه (Artemisia) است. به‌دلیل ریز بودن گلچه‌ها، تشخیص زمان رسیدن بذر به دقت بیشتری نیاز دارد، بنابراین به‌منظور تعیین مناسب‌ترین زمان جمع‌آوری بذر درمنه در خراسان، آزمایشی در شهریورماه 1372 به مدت 5/2 سال در ده منطقه شمالی، مرکزی و جنوبی استان انجام گرفت. مناطق مورد بررسی شامل بجنورد(قورخود، باغلق،بیو)، مشهد(کردیان)، تربت جام (چشمه گل)، سبزوار (پادگان قدس، قلعه نورداب)، گناباد(بیمرغ، استاد، بجستان) بودند. گونه درمنه مناطق تربت جام، سبزوار و گناباد A. sieberi، قورخود و با غلق A. diffusa، بیو A. kopetdaghensis، کردیان A. aucheri شناسایی شد. جمع‌آوری بذر درمنه از زمان تشکیل تا ریزش بذر به فاصله هر ده روز در هر منطقه طی دو سال انجام شد. همچنین در سال اول مرحله گلدهی نیز بررسی شد. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل برای بررسی اثر مناطق و تاریخ‌های مختلف جمع‌آوری و اثرهای متقابل این دو عامل در تعیین مناسب‌ترین زمان جمع‌آوری بذر درمنه انجام شد. نتایج نشان داد که تمامی گونه‌ها در مهر‌ماه وارد مرحله گلدهی شده و تا پایان آبان ماه بذر تشکیل شد و تا نیمه آذرماه بذر سخت شد و تا پایان دیماه تمام گونه‌ها بجزA.sieberi ریزش بذر داشتند. به‌طور متوسط در تمامی گونه‌ها درصد گلچه بارور در هر کاپیتول 22% و بقیه عقیم بودند. همچنین نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اختلاف بین مناطق و تاریخ‌های جمع‌آوری در هر سال بسیار معنی‌دار بود (01/0 > P). همچنین واکنش مناطق در تاریخ‌های جمع‌آوری به درصد جوانه‌زنی متفاوت بود، ولی در بیشتر مناطق درصد جوانه‌زنی در آخرین تاریخ‌های جمع‌آوری نسبت به تاریخ‌های ابتدایی 30 درصد بیشتر بود. در این زمینه توجه به ریزش احتمالی بذر در زمان جمع‌آوری اهمیت دارد و نمی‌توان فقط به درصد قوه نامیه توجه کرد. به‌طور کلی نتایج این تحقیق پیشنهاد می‌کند که مناسب‌ترین زمان جمع‌آوری بذر درمنه مناطق چشمه گل، بیمرغ، استاد، پادگان قدس، قلعه نورداب و کردیان 25-15، قورخود 15-5، باغلق، بیو و بجستان 20-10 آذرماه بود. بذر منطقه سبزوار (پادگان قدس) بیشترین درصد جوانه‌زنی را نشان داد (5./0>P)، همچنین می‌توان برای رسیدگی بیشتر زمان جمع‌آوری بذر را به شرط عدم ریزش آن به تاخیر انداخت.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار