بررسی رابطه بین خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک و پوشش گیاهی در خاک‌های شور و گچی مراتع قشلاقی اشتهارد

نویسندگان

چکیده

اریدی سول‌های شور و گچی درصد قابل توجهی از وسعت مراتع مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران را در بر گرفته‌اند. پوشش گیاهی پراکنده در این خاک‌ها بیانگر وجود خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاص این خاک‌هاست. پژوهش اخیر با هدف شناسایی گیاهان گچ‌دوست و شور‌پسند و همچنین بررسی رابطه پراکنش گیاهان با خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک‌های شور و گچی مراتع قشلاقی اشتهارد کرج انجام گرفته است. نمونه‌برداری از پوشش گیاهی به روش تصادفی- سیستماتیک انجام شد. اطلاعات پوشش گیاهی شامل تراکم و درصد تاج پوشش در داخل هر پلات و بر روی خطوط ترانسکت تعیین شد. پس از تشخیص هر تیپ گیاهی پروفیل‌های خاک حفر و بر اساس روش‌های استاندارد بررسی شدند. از هر افق نمونه‌های دست‌نخورده به‌منظور بررسی خصوصیات فیزیکوشیمایی تهیه شد. خصوصیات فیزیکوشیمیایی شامل بافت خاک، pH، هدایت الکتریکی، کربن آلی، کربنات کلسیم معادل، درصد گچ، کاتیون‌ها و آنیون‌های محلول با استفاده از روش‌های استاندارد تعیین شد. برای تجزیه و تحلیل عوامل محیطی در ارتباط با تغییرات پوشش گیاهی از روش‌های تجزیه و تحلیل چند‌متغیره آنالیز مولفه‌های اصلی (PCA) استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد که ارتباط ویژه‌ای بین پراکنش تیپ‌های مختلف رویشی و خصوصیات خاک وجود دارد و مهم‌ترین خصوصیات فیزیکو‌شیمیایی خاک موثر در تفکیک تیپ‌های رویشی منطقه مورد بررسی، قابلیت هدایت الکتریکی، غلظت کلر، درصد گچ، واکنش خاک، درصد سنگریزه و بافت خاک هستند.

کلیدواژه‌ها