ارزیابی خسارت به توده سرپا (درختان و زادآوری) ناشی از اجرای روش

به‌منظور دستیابی به روشی کارامد و کم‌فشار در شیوه بهره‌برداری تک‌گزینی و سیستم چوبکشی زمینی در جنگل‌های شمال کشور، روش بهره‌برداری گرده‌بینه به لحاظ مقدار خسارت وارد به توده سرپا باقیمانده در جنگل‌های تحت سرپرستی شرکت جنگل شفارود ارزیابی شد. در این تحقیق خسارات توده سرپا در سه مرحله بررسی و ارزیابی شد:
1- بررسی و ارزیابی توده در حفره‌های قطع قبل از عملیات قطع؛
2- اندازه‌گیری و تعیین خسارت قطع در حفره‌ها؛
3- اندازه‌گیری و تعیین خسارت در نوارهای جمع‌آوری (نوارهای وینچینگ) و مسیرهای چوبکشی در جریان خروج تنه‌ها و گرده‌بینه‌ها از پای کنده تا دپوی کنار جاده.
به‌منظور بررسی مقدار خسارت به توده سرپا در حفره‌های قطع و مناطق جمع‌آوری بار، از روش آمار‌برداری صد در صد استفاده شد. نتایج حاصل از بررسی 27 پلات دایره‌ای‌شکل در حفره‌های قطع نشان داد 8/21 درصد از درختان موجود در پلات‌ها در نتیجه عملیات قطع متحمل خسارت شدند. 84 درصد درختان خسارت‌دیده در پلات‌های قطع را گونه راش تشکیل می‌دهد، ممرز، 9/8 درصد و گونه‌هایی مانند افرا، بلوط، و توسکا 1/7 درصد از درختان خسارت‌دیده را شامل می‌شوند. ضمن اینکه بیشترین خسارت متوجه درختان با قطر برابر سینه کمتر از 35 سانتیمتر است. این بررسی نشان داد مقدار خسارت به نهال‌ها کمتر از سایر گروه‌های زادآوری (شل و خال) است. بررسی زخم‌های ایجاد‌شده بر روی تنه درختان باقیمانده در محدوده نوارهای وینچینگ و مسیرهای چوبکشی نشان داد این زخم‌ها بیشتر در ارتفاع کمتر از 1 متری تنه درخت حضور دارند، همچنین زخم‌های مذکور اغلب عمقی‌اند، یعنی با خسارت به کامبیوم همراهند. تجزیه و تحلیل خسارت به زادآوری و درختان باقیمانده در اطراف مسیرهای چوبکشی نشان داد مقدار خسارت در این مناطق به چگونگی طراحی این مسیرها مربوط می‌شود، به‌طوری‌که مسیرهایی که از طراحی مناسب‌تری برخوردار بودند، خسارت کمتری در آنها مشاهده شد. در این بررسی با طراحی مسیرهای چوبکشی قبل از عملیات قطع و مشخص کردن موقعیت این مسیرها در مناطق مورد بررسی امکان قطع هدایت‌شده درختان فراهم شده است، بدین ترتیب ارزیابی خسارت در دو -دسته از نوارهای با جهت افت موافق و با جهت افت مخالف انجام شد. نتایج نشان داد خسارت به توده در نوارهای با جهت افت موافق کمتر از نوارهای با جهت افت مخالف است.