بررسی مقدار- فراوانی دبی موثر بار معلق در زیر‌حوزه‌های

نویسندگان

چکیده

مقدار بار معلق حمل شده توسط رودخانه‌ها در میزان کیفیت آب شهرها و روستاهای واقع در پایین دست حوزه آبخیز نقش بسزایی دارد. از‌این‌رو تعیین دبی موثر و خصوصیات آن، که بیشترین مقدار رسوب را در طولانی‌مدت حمل می‌کند، اهمیت زیادی دارد. برای محاسبه دبی موثر بار معلق، با استفاده از داده‌های دبی روزانه، تابع چگالی احتمال برای جریان رودخانه محاسبه و با ضرب ضرایب منحنی سنجه رسوب در تابع چگالی احتمال جریان، تابع چگالی رسوب ترسیم می‌شود. سپس دوره بازگشت آن از طریق تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از دبی‌های حداکثر لحظه‌ای محاسبه می‌شود. در تحقیق حاضر، موارد ذکر‌شده برای شش ایستگاه رسوب‌سنجی در حوزه آبخیز گرگان با 13 تا 16 سال آمار رسوب معلق که مساحت زیر‌حوزه‌های آنها بین 13 تا 165 کیلومتر مربع است، محاسبه شد. نتایج به‌دست آمده نشان داد که مقدار دبی موثر رسوب معلق در ایستگاه‌های مورد بررسی بین 11/0 تا 4/75 متر مکعب بر ثانیه و فراوانی آن به‌طور متوسط بین 07/0 تا 5/16 روز در سال و دوره بازگشت آن از 96/0تا 07/2 و به‌طور متوسط 45/1 سال است. مقدار رسوبی که توسط دبی موثر انتقال می‌یابد، نسبت به سایر دبی‌ها در تمامی ‌زیر‌حوزه‌ها بیشتر و نسبت به رسوب معلق سالانه بین 3/2 تا 15 درصد تغییر می‌کند. مقایسه ایستگاه‌ها از نظر مقدار رسوب ویژه دبی موثر، کمترین مقدار را در ایستگاه نومل (ورودی سد کوثر) و بیشترین مقدار را در ایستگاه غازمحله کردکوی نشان داد. به‌طور کلی، دبی موثر بار معلق در هر سال یا در هر دو سال یک‌بار اتفاق می‌افتد و بیشترین رسوب را نسبت به سایر دبی‌ها در حوزه‌های آبخیز حمل می‌کند.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار