تهیه نقشه فرسایندگی باران برای حوضه دریاچه نمک

نویسندگان

چکیده

قدرت فرسایندگی باران نقش زیادی در فرسایش خاک دارد و نشان‌دهنده قابلیت فرسایش در مناطق مورد نظر است. این عامل به‌طور معمول در قالب شاخص‌های فرسایندگی که مبتنی بر خصوصیات بارندگی هستند، بیان می‌شود. شاخص‌های مختلفی وجود دارد که در محل ایستگاه‌های هواشناسی قابل محاسبه‌اند و برای برآورد آن در نقاط دیگر باید نقشه‌های فرسایندگی ترسیم شود. در این تحقیق به‌منظور تهیه نقشه فرسایندگی باران برای حوضه دریاچه نمک، ابتدا وضعیت ایستگاه‌ها از نظر پراکنش، کیفیت و نوع داده‌ها بررسی شد. با مرور مطالعات و تحقیقات انجام‌شده در سطح جهان و با توجه به محدود بودن ایستگاه‌های مجهز به باران‌نگار و برخی عوامل دیگر، شاخص فورنیه اصلاح‌شده که بر اساس آمار بارندگی ماهانه قابل محاسبه است، مورد استفاده قرار گرفت. به این منظور، شاخص مذکور در 182 ایستگاه دارای بیش از 20 سال آمار بارندگی محاسبه شد. کمترین و بیشترین مقدار شاخص فورنیه اصلاح‌شده به ترتیب حدود 14 و 95 میلیمتر با میانگین 44 میلیمتر به‌دست آمد. برای تهیه نقشه فرسایندگی از میان روش‌های TPSS با توان‌های 2، 3، 4 و 5 و با و بدون متغیر کمکی، میانگین متحرک وزن‌دار (WMA) با توان‌های 1، 2، 3 و 4، کریجینگ معمولی و کوکریجینگ، روش TPSS با توان دو مناسب‌ترین روش تشخیص داده شد. برای روش یاد‌شده، معیارهای MBE، MAE و RMSE به ترتیب برابر با 21/1- ، 46/4 و 24/6 میلیمتر به‌دست آمد. ضریب تعیین مقادیر مشاهده‌ای و برآوردی (2R) نیز، 85/0 است.

کلیدواژه‌ها