تعیین ترکیب مناسبی از عناصر ژئوشیمیایی برای جداسازی واحدهای سنگ‌شناسی حوضه پخش سیلاب پلدشت

نویسندگان

چکیده

به دلیل‌ وجود مشکلات زیاد در کاربرد روش‌های‌ سنتی‌، روش انگشت‌نگاری‌ یا ردیابی یا به‌طور ساده‌تر منشأیابی‌ که‌ بر استفاده از خصوصیات فیزیکی‌، ژئوشیمیایی‌ و آلی‌ رسوب و منابع رسوب متکی است، به‌ عنوان‌ روشی جایگزین‌ و مناسب برای‌ تعیین‌ منابع‌ اصلی‌ رسوب و اهمیت نسبی‌ آنها مورد توجه ‌محققان ‌ قرار گرفته‌ است. اولین مرحله‌ روش یاد‌شده، انتخاب ترکیبی از ویژگی‌های متمایز کننده است که‌ منابع‌ رسوب را به‌طور دقیق‌ و واضح‌ جدا کنند. در این تحقیق، سعی شده است ترکیبی مناسب از عناصر ژئوشیمیایی که قادر به جداسازی واحدهای سنگ‌شناسی باشند، در یکی از زیر‌حوضه‌های حوضه ‌ایستگاه پخش سیلاب پلدشت واقع در شهرستان ماکو استان آذربایجان غربی تعیین شود. با تهیه نقشه سنگ‌شناسی، واحدهای سنگ‌شناسی حوضه به‌عنوان منابع رسوب در پنج گروه طبقه‌بندی شدند. نمونه‌های معرف تغییرات هر یک از گروه‌های سنگ‌شناسی شامل تغییرات کاربری، فرسایش‌های زیر سطحی و شیب، در مجموع به تعداد 106 نمونه برداشته شد. با جدا کردن نمونه‌های کوچک‌تر از 63 میکرون، غلظت 18 عنصر ژئوشیمیایی برای بخش یاد شده ‌اندازه‌گیری شد. در ادامه، بعد از اطمینان از نبود داده‌های پرت و تاثیرکم عدم برقراری فرض‌های نرمال و برابری ماتریس‌های کواریانس بر نتایج، برای انتخاب ترکیب مناسب از روش تحلیل تشخیص استفاده شد. برای حذف تاثیر مسئله هم‌خطی بر نتایج تحلیل تشخیص، ترکیبی از عناصر طوری انتخاب شد که علاوه بر داشتن کمترین هم‌خطی، بیشترین درصد طبقه‌بندی صحیح یا توان جداسازی را داشته باشد. ترکیب به‌دست آمده شامل 12 عنصر از عناصر یاد شده‌ (Co، Cr، Cu، Ni، Pb، Sb، Zn، Al، Mn، K، Na و Mg) است که حدود ‌7/87 درصد نمونه‌های خاک را درست طبقه‌بندی می‌کند. در ضمن 18 عنصر مورد بررسی از نظر توان جداسازی واحدهای سنگ‌شناسی رتبه‌بندی شدند که از میان آنها عنصر Ni، مهم‌ترین و دو عنصر As و Sr کم‌اهمیت‌ترین هستند.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار