تحلیل کیفی منابع آب زیرزمینی در زون‌های آلتراسیون هیدروترمال گستره تارم زنجان با استفاده از آنالیزهای چندمتغیره

نویسندگان

چکیده

فرایندهای زمین‌شناسی و معدنی، کشاورزی و صنعتی می‌توانند موجب آزاد‌شدن عناصر مسمومیت‌زا در چرخه زیست‌محیطی شوند. اگر این عناصر از سه برابر حد مجاز و مورد نیاز، وارد بدن شده و مصرف شوند، در درازمدت می‌توانند خطرآفرین باشند. در این تحقیق به‌منظور تعیین ویژگی‌های ژئوشیمیایی آب‌های زیرزمینی متأثر از زون‌های آلتراسیون هیدروترمال در منطقه تارم، 31 نمونه آب در مناطق با دگرسانی گرمابی و در واحدهای سنگی دگرسان‌نشده (رسوبات کواترنر، سنگ‌های آذرآواری و گدازه‌های سالم، گرانیت و طبقات مارنی) برداشت و مورد آنالیز شیمیایی و عنصری قرار گرفت. ویژگی‌های هیدروژئوشیمیایی نمونه‌ها با استفاده از تکنیک‌های آنالیز چند‌متغیره شامل آنالیز خوشه‌ای و تحلیل تمیزی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج، نشان داد که آب‌های آلوده و آلایش‌یافته توسط زون‌های آلتراسیون به خوبی از آب‌های دیگر مناطق تارم با استفاده از روش‌های آماری چندمتغیره قابل تشخیص و تفکیک‌اند. به‌منظور بررسی ماهیت شیمیایی گروه‌های آب به‌دست آمده از آنالیزهای چندمتغیره، مقادیر میانگین هر یک از شاخص‌‌های شیمیایی در هرگروه با استفاده از نمودار استیف مورد ارزیابی قرار گرفت. مقایسه گروه‌ها نشان می‌دهد که کیفیت آب به‌تدریج با افزایش میزان تأثیر زون‌های آلتراسیون به‌شدت کاهش یافته است، به نحوی که آب‌های مناطق دگرسانی دارای طعم ترش، مضر تا بی‌نهایت مضر برای شرب و بسیار نامناسب برای کشاورزی می‌باشند.

کلیدواژه‌ها