ساخت مدل منطقه ای خطر حرکتهای توده ای با استفاده از ویژگی های کیفی و تحلیل سلسله مراتبی سیستم (AHP) مطالعه موردی حوزه آبخیز طالقان

نویسندگان

چکیده

در این تحقیق با استفاده از منابع و تحقیقات مختلف ابتدا کلیه عوامل تاثیر گذار بر وقوع حرکتهای توده ای استخراج و سپس با کنترل این عوامل در منطقه عوامل شش گانه سنگ شناسی ، کاربرد ارضی ،شیب ، جهت بارش و ارتفاع بعنوان عوامل تاثیر گذار بر حرکتهای توده ای در منطقه مورد مطالعه انتخاب گردید . سپس با استفاده از عکسهای هوایی ، تصاویر ماهواره ای ، و مطالعات صحرایی ، تغییرات کاربری ارضی و واحی دارای حرکت توده ای به دست آمده وبا عوامل دیگری نظیر شیب ، جهت ارتفاع ، بارش و سنگ شناسی تلفیق گردید. در ادامه با توجه به کیفی بودن عوامل موجود از روش تحلیل سلسله مراتبی سیستم ها برای تعیین وزن عوامل مختلف استفاده گردید.
نتایج مشخص گردید که وزن معیارهای شش گانه سنگ شناسی ، کاربری ارضی ، شیب ، جهت ، بارش و ارتفاع به ترتیب 4/0،3/0،1/0،1/0،60/0،40/0 است . بنابراین نتیجه گرفته می شود که اثر سنگ شناسی در منطقه از بقیه عوامل بیشتر بوده و بعد از به ترتیب کاربری ارضی ، شیب ، جهت ، ارتفاع ، بارش ، دارای بیشترین اثرات هستند . پس از تعیین وزن هر یک از معیارهای مربوط به شاخصهای اندازه گیری شده معلوم گردید که سازند gy که دارای مارن های دوران سوم است بیشترین مقدار حرکتهای توده ای ، پس از آن مراتع با وضعیت ضعیف و متوسط ، کلاس شیب 20 تا 40 درصد دامنه های شمالی ، بارندگی بین 550 تا 650 میلیمتر و ارتفاع 2000 تا 2200 متر شاخص هایی هستند که بیشترین خطر حرکتهای توده ای را دارا هستند.
در نهایت با ضرب وزن هر معیار در شاخص آن در هر منطقه و جمع این اعداد ضریبی به نام M تعریف گردید که نشانگر خطر منطقه مورد نظر نسب به حرکتها توده ای است . مقدار این ضریب بین صفر تا صد بوده که صفر نشان دهنده بی خطر بودن منطقه و 100 نشانگر حداکثر خطر است ولی برای پهنه بندی خطر حرکتهای توده ای می توان حد فاصل بین 0 تا 100 را به چهار قسمت تقسیم کرده و به ترتیب به صورت نوارهای بی خطر ، کم خطر ، پر خطر و بسیار پر خطر طبقه بندی کرد .