بررسی تاثیر کشت گونه های تاغ ، آتریپلیکس و گز بر خصوصیات خاک در مسیر بزرگراه تهران - قم

کشف روابط بین پوشش گیاهی و خاکی ، از موارد اساسی در مدیریت و برنامه ریزی مراتع محسوب می شود. شناخت این روابط برای افزایش بهره وری و جلوگیری از بروز خسارات مالی مهم است. با توجه به اهمیت کشت گونه های گیاهی برای منظرسازی در حاشیه بزرگراه ها و جلوگیری از فرسایش خاک و احداث باد شکن و هزینه زیاد کشت ، لازم است که پژوهشی به منظور شناخت تاثیرات مثبت یا منفی گونه های کشت شده بر منطقه صورت گیرد ، تا نسبت به انتخاب یا عدم انتخاب گونه های مطالعه شده برای سایر مناطق مشابه اقدام شود. هدف از این تحقیق ، بررسی تاثیر کشت سه گونه آتریپلکس کانسنس ( Atriplex canscens ) ، شور گز ( Tamarix aphylla ) و سیاه تاغ ( Haloxylon aphyllum ) بر روی خاک در حاشیه مسیر بزرگراه تهران- قم است. برای هریک از گونه های سیاه تاغ ، آتریپلکسس کانسنس و شور گز دو منطقه تیمار و دو منطقه شاهد در مسیر اتوبان تهران - قم در نظر گرفته شد. در هر یک از مناطق ، دو ترانسکت به طول 50 متر قرار داده شد. در نقاط ابتدا ، وسط و انتهای هر ترانسکت ، پروفیل هایی برای حفر در نظر گرفته شدند. در هر منطقه شش پروفیل خاک و در هر پروفیل از سه عمق 10-0 ، 30-10 ، 60-30 سانتی متری نمونه برداری خاک انجام شد. خصوصیات اندازه گیری شده در خاک شامل هدایت الکتریکی ، اسیدیته ، نیتروژن ، فسفر و مواد آلی و املاح محلول سدیم ، کلسیم ، منیزیم ، کلر، کربنات و بی کربنات است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار رایانه ای SPSSو از روش تی – تست زوجی استفاده شد. نتایج تجزیه و تحلیل نشان داد که کشت گونه آتریپلیکس کانسنس سبب افزایش معنی دار میزان نیتروژن ، فسفر ، پتاسیم ، ماده آلی و کاهش اسیدیته خاک شده است. همچنین کشت شور گز میزان نیتروژن ، فسفر ، پتاسیم و هدایت الکتریکی خاک را افزایش داده است. کشت سیاه تاغ سبب افزایش معنی دار میزان نیتروژن ، پتاسیم ، هدایت الکتریکی ، اسیدیته و کاهش میزان فسفر در منطقه تاغ کاری شده است. با در نظر گرفتن میزان خصوصیات مثبت و منفی خاک تحت گونه های کشت شده ، گونه آترپیلکس بهتر از دوگونه دیگر برای ادامه کشت در مناطق مشابه توصیه می شود و پس از آن گونه گز برای ادامه کشت بهتر است.