تعیین شدت فرسایش بادی در منطقه کاشان با استفاده از مدل بیابان زایی

نویسندگان

چکیده

فرسایش بادی در مناطق خشک‘ یکی از مهمترین فرایندهای بیابان زایی است که در مدل های مختلف بیابان زایی به صورت های متفاوت به آن پرداخت شده است. یکی از مهمترین روش ها‘ روش FAO-UNEP است. این روش یکی از کاملترین و جامع ترین روش های مبارزه با پدیده بیابان زایی است که تاکنون در جهان ارائه شده است‘ ولی براساس تجزیه و تحلیلی که بر روی فرایند فرسایش بادی در این روش صورت گرفت‘ برخی از معیارهای این روش دارای نواقصی بودند که مورد بررسی قرار گرفتند و برخی دیگر از معیارهایی که مناسب منطقه مورد مطالعه بودند‘ انتخاب و مورد استفاده واقع شدند. روش دیگری که برای ارزیابی شدت پدیده بیابان زایی ارائه شده‘ روش طبقه بندی نوع و شدت بیابان زایی در ایران (ICD) است که در این روش به علت منطقه ای بودن‘ به شرایط خاص بیوم های منطقه توجه زیادی شده است. البته با توجه به تجزیه و تحلیلی که بر روی این روش صورت گرفت‘ تعداد معیارهای درنظر گرفته شده برای ارزیابی فرسایش بادی کافی نبوده و با توجه به کوچک مقیاس بودن روش (1:250000) معیارهای موجود بیشتر به صورت کلی و کیفی مورد ارزیابی قرار گرفتند. در این تحقیق‘ مطابق تجزیه و تحلیلی که بر روی روش های مورد بحث انجام شد‘ سعی گردید تا معیارها و زیرعامل های موثر در فرسایش بادی شناسایی شده و مناسب ترین آنها انتخاب و در نتیجه شدت فرسایش بادی منطقه با توجه به ارزش دهی به هریک از معیارها و زیرعامل ها در قالب یک مدل بیابان زایی تعیین می شود. بعد از تعیین واحدهای کاری (رخساره های ژئومرفولوژی)‘ کل معیارها و زیرعامل ها در هر یک از رخساره ها و سپس در کل منطقه مورد ارزیابی قرار گرفتند که در نتیجه آن کل منطقه مورد مطالعه (81/616 کیلومترمربع)‘ حدود 2km 2/118 (16/19%) در کلاس بسیار شدید‘ حدود 2km 81/316 (36/51%) درکلاس شدید و حدود 2km 8/181 (48/29%) در کلاس متوسط قرار گرفت.

کلیدواژه‌ها