بررسی منطقه‌ای منحنی سنجه رسوب در اقالیم مختلف ایران

نویسندگان

چکیده

یکی از روش‌های برآورد رسوب بهره گیری از آمار ایستگاه‌های آبسنجی و برقراری رابطه بین دبی آب و دبی رسوب به عنوان منحنی سنجه رسوب می‌باشد. به دلیل اهمیت این منحنی‌ها در برآورد رسوب در ایران، و نبود اطلاعات و آمار کافی در حوزه‌ها در این پژوهش سعی شده با تعیین و بررسی منحنی‌های سنجه در برخی ایستگاه‌های دارای آمار، و در نظر گرفتن برخی عامل های موثر در تولید رسوب، تاثیر و یا بی تاثیری این متغیرها بر تغییر منحنی‌های سنجه در هر اقلیم به طور منطقه‌ای بررسی شود، تا از نتایج بدست آمده بتوان در حوزه‌های بدون آمار بهره گرفت.به‌این منظور 29 ایستگاه هیدرومتری با پراکنش مناسب جغرافیائی در سطح کشور گزینش، و منحنی سنجه آنها رسم شد. ایستگاه‌های یادشده در چهار اقلیم مرطوب، نیمه مرطوب، نیمه خشک و خشک منطقه‌بندی شدند وبه منظور مقایسه منحنی‌ها در هر اقلیم بین درصد اراضی حساس به فرسایش، درصد پوشش گیاهی و مساحت هر حوزه با شیب منحنی‌ها روابط رگرسیونی برقرار شد. که‌این رابطه ها در اقلیم مرطوب در سطح 95درصد، در اقلیم نیمه مرطوب در سطح 99 درصد و در اقلیم خشک در سطح 90 درصد، معنی‌دار بوده، ودر اقلیم نیمه خشک نیز رابطه معنی‌داری بدست نیامد. نتایج بدست آمده حاکی از تاثیر متغیر‌های یادشده بر تغییر شیب منحنی‌های سنجه در سه اقلیم مرطوب، نیمه مرطوب وخشک، و عدم تاثیر این متغیرها در اقلیم نیمه خشک می‌باشد.

کلیدواژه‌ها