بررسی عوامل محیطی موثر در پراکنش گونه های گیاهی در منطقه دامغان (مطالعه موردی: دامغان، استان سمنان)

نویسندگان

چکیده

هدف از این پژوهش، بررسی علل پراکنش تیپ‏های گیاهی در ارتباط با عوامل محیطی، تعیین مهم‌ترین آنها و شناخت روابط حاکم بین پوشش گیاهی و عوامل محیطی (خصوصیات خاک، شیب، جهت، ارتفاع و بارندگی) است. واحدهای کاری به عنوان مبنا و پایه تحقیقات در نظر گرفته شد و پس از تهیه نقشه‏های شیب، جهت، ارتفاع، سنگ شناسی و رخساره‏های ژئومورفولوژی و تلفیق آنها، نقشه واحد کاری تهیه شد. به منظور بررسی پوشش گیاهی در هر یک از واحدها، نمونه‏برداری در 10 پلات به روش تصادفی ـ سیستماتیک صورت گرفت. اندازه پلات‌های نمونه برداری با توجه به نوع و پراکنش گونه‏های گیاهی به روش حداقل سطح تعیین شد. در داخل پلات‌ها، فهرست گیاهان موجود، درصد تاج پوشش هر یک از گونه‏های گیاهی و تراکم مشخص و در نهایت تیپ‏های گیاهی موجود در واحدهای کاری، بر اساس دو گونه غالب نامگذاری شدند. به منظور بررسی خصوصیات خاک منطقه، در داخل پلات‌ها به صورت یکی در میان در پای گیاه پروفیل (در هر واحد کاری 5 پروفیل) حفر شد. در پروفیل‏ها از عمق 50-0 سانتیمتری خاک به عنوان عمق موثر خاک بر گیاه (عمق ریشه دوانی)نمونه‏برداری انجام گرفت و عوامل خاکی بافت، درصد آهک، درصد گچ، درصد ماده آلی، اسیدیته، هدایت الکتریکی، نسبت جذب سدیم (SAR) و درصد سدیم تبادلی (ESP) اندازه گیری شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات خاک و پوشش گیاهی از روش آنالیز مولفه‏های اصلی (PCA) به کمک نرم افزار PC-ORD استفاده شد. نتایج به دست آمده از آنالیز مولفه‏های اصلی نشان داد که از میان عوامل محیطی مورد بررسی به ترتیب ارتفاع، بارندگی، شیب به عنوان مولفه اصلی اول 29/39 در صد، درصد ماسه، درصد سیلت و درصد سدیم تبادلی (ESP) به عنوان مولفه اصلی دوم 5/20در صد و در مجموع از میان عوامل مورد بررسی، عوامل مذکور 79/59 در صد از تغییرات پوشش گیاهی منطقه دامغان را توجیه می کنند.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار