مسیریابی بر اساس اصول زیست‌محیطی با استفاده از GIS (مطالعه موردی: جاده پارچین در شرق تهران)

نویسندگان

چکیده

هدف این تحقیق ارائه روشی برای تعیین مسیر بهینه (به صورت خودکار در GIS) با در نظر گرفتن جنبه‌های زیست محیطی و عوامل تاثیرگذار در تعیین مسیر درست است. ارائه مسیری بهینه برای احداث جاده کمربندی در شرق تهران (جاده پارچین) در این تحقیق بررسی شد. ابتدا عوامل زیست‌محیطی موثر بر مسیریابی در منطقه شامل: زمین شناسی، فرسایش پذیری، خاک، ‌شیب، کاربری اراضی، جریان‌‌های آبی، گسل و ارتفاع شناسایی شدند. نقشه‌های کاربری اراضی و خاک منطقه با استفاده از تصویر ماهواره لندست تهیه و تکمیل شدند. دیگر نقشه‌های موضوعی موردنیاز نیز جمع‌آوری و رقومی شدند. با تنظیم پرسشنامه ای نظرهای متخصصان در مورد تعیین اهمیت نسبی عوامل مذکور جمع‌آوری و جمع‌بندی شد. این عوامل به روش مقایسه دوبه دو، وزن‌دهی شدند. براساس وزن مشخصه‌ها نقشه اصطکاک و هزینه تهیه شد. با تعیین دو سناریوی مختلف و تعدادی نقطه پیشنهادی برای شروع مسیر جاده، کریدورهای مختلفی به طور خودکار در GIS طراحی شدند. این مسیرها با یکدیگر و با نقشه‌های عوامل تاثیر گذار مقایسه شدند و مسیر بهینه با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی مشخص شد. این مسیر همخوانی بسیار خوبی با اولویت و محدودیت‌های تعیین شده دارد. نتایج این بررسی نشان داد که با شناسائی عوامل تاثیر گذار و با استفاده ازGIS به خوبی می‌توان مسیر مناسب برای احداث راه‌ها را ضمن رعایت اصول زیست‌محیطی تعیین کرد.

کلیدواژه‌ها