تغذیه مصنوعی در بستر رودخانه‌های مناطق شهری (مطالعه موردی رودخانه کرج)

نویسندگان

چکیده

آمارها در دشت کرج حکایت از افت شدید سطح آب زیرزمینی و بیلان منفی سفره آب زیرزمینی دارد. این موضوع در دراز مدت ممکن است سبب کاهش کیفیت منابع آب، افزایش هزینه‌های برداشت و از بین رفتن مخازن زیرزمینی در اثر نشست زمین شود و از این رو باید است راه حلی برای این مشکل یافته شود. در این مقاله، امکان تغذیه مصنوعی در بستر رودخانه کرج در حدفاصل بند بیلقان تا معادن شن و ماسه در نزدیکی سرحد آباد، برای افزایش تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی، مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور با استفاده از آمار 30 ساله از چاهک‌های پیزومتری حفر شده در دشت مورد بررسی، مشخص شد که سطح آب زیرزمینی در سال های اخیر افت شدیدی داشته است. برای توجیه وجود حجم کافی آب برای تغذیه در بستر رودخانه، آمار سال های 1371 تا 1382 مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که به طور میانگین سالانه بیش از 92 میلیون متر مکعب آب از ناحیه مورد نظر می‌گذرد. برای تعیین نفوذ پذیری سطحی بستر رودخانه، دو حوضچه آزمایشی نفوذ احداث شد. بر اساس نتایج آزمایش های انجام شده، پس از یک دوره سه هفته‌ای، نفوذی بیش از 103 لیتر در ثانیه در هکتار اندازه‌گیری شد. با توجه به مساحت 150 هکتاری بستر موجود، روزانه بیش از 3/1 میلیون متر مکعب قابلیت نفوذ و تغذیه وجود دارد. برای تعیین امکان انتقال آب سطحی به آب‌های زیرزمینی، مقاطع زمین شناسی و لایه بندی خاک مورد بررسی قرار گرفت و با توجه به نبود لایه‌های رسی با نفوذ کم و همچنین قابلیت انتقال بیش از 2000 متر مربع در روز سهولت پیوستن آب سطحی به آب‌های زیرزمینی تایید شد. در نهایت برای طراحی بندهای عرضی، دو روش شیب تعادل و روندیابی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد فرسایش ناچیزی در شرایط طراحی مورد نظر رخ می‌دهد و بنابراین روش دوم به عنوان روشی مناسب انتخاب شد. از این رو از روش روندیابی و نرم افزار HEC-RAS برای تعیین مکان و ارتفاع بندها استفاده شد.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار