بررسی وضعیت بهمن‌خیزی حوزه آبخیز دره سه پستان (فریدونشهر استان اصفهان) با استفاده از تکنیک‌های GIS

در این تحقیق وضعیت بهمن‌خیزی حوزه آبخیز دره سه پستان (با وسعت 2/2677 هکتار) در شهرستان فریدونشهر استان اصفهان که از جمله مناطق برف خیز کشور محسوب می شود، بررسی شد. با بازدیدهای صحرایی گسترده در سطح حوزه، ضمن دریافت اطلاعاتی از افراد محلی در مورد تاریخچه وقوع بهمن و ویژگی های بهمن ها، بررسی های مربوط به وضعیت ژئومورفولوژی، پوشش گیاهی و زمین شناسی صورت گرفت. با استفاده از قابلیت های GIS (سیستم اطلاعات جغرافیایی) اقدام به ترسیم نقشه‌های طبقات ارتفاعی(هیپسومتری)، مقدار و جهت شیب دامنه‌ها، نوع شیب از نظر محدب، مقعر یا یکنواخت بودن، ژئومورفولوژی، زمین شناسی، کاربری اراضی و پوشش گیاهی و سایر نقشه‌های مربوط شد. سپس با بررسی منابع مطالعاتی مربوطه، برای اولویت‌بندی گذرگاه‌های بهمن جداول امتیازبندی گذرگاه‌های بهمن از حیث شدت خطرزایی و احتمال سقوط بهمن تشکیل شد. این جداول شامل 6 معیار اصلی توپوگرافی، اقلیم، شرایط سطح خاک و پوشش گیاهی، سنگ‌شناسی و ژئومورفولوژی، خصوصیات برف و ابعاد خسارت است که هر یک از این عوامل به شاخص‌هایی تقسیم شده‌اند و امتیازهای مربوط با توجه به نوع عامل و درجه تأثیرگذاری در وقوع بهمن و سایر موارد مرتبط درج شده است که در مورد هر گذرگاه امتیازهای مربوط برای مقایسه با سایر گذرگاه ها ثبت می شود. همچنین جدول کلاس بندی گذرگاه‌های بهمن از حیث خطرآفرینی در 5 کلاس با استنتاج از جداول امتیازدهی مذکور تهیه شد. در ادامه با تلفیق اطلاعات گفته شده در کنار استفاده از عکس هوایی نقشه نواحی بهمن‌خیز در قالب 9 منطقه، با کنترل های مجدد زمینی تهیه شد. در این منطقه چهار گذرگاه با خطر نسبی خیلی زیاد، دو گذرگاه با خطر نسبی زیاد وجود دارد. نتایج کنترل صحرایی نواحی تعیین شده با نقشه ترسیم شده نشان دهنده دقت خوب روش به کار برده شده است. در انتها برای تسهیل استفاده عملی از این تحقیق توسط سازمان‌های اجرایی در شناخت مناطق مستعد سقوط بهمن، نقشه اولویت‌بندی مناطق بهمن‌خیز با ارائه روش گفته شده مبتنی بر امتیازدهی عوامل مؤثر در وقوع بهمن با استفاده از جداول مربوط آمده است. با استفاده از نتایج به دست آمده از این بررسی می‌توان به شناسایی و تعیین اولویت گذرگاه‌های بهمن در مناطقی که آمار و اطلاعات ثبت شده ای وجود ندارد، اقدام کرد.