بررسی اکولوژیک رشد بیش از اندازه آزولا در تالاب انزلی و چگونگی کنترل آن

آزولا(Azolla filiculoides Lam) یک علف هرز مهم آبزی شناور می باشد که سطح وسیعی از تالاب انزلی را اشغال کرده است. رشد بیش از اندازه این گیاه در تالاب انزلی، موجب دخالت در استفاده از منابع آب توسط انسان، تاثیر نامطلوب بر کیفیت آب و ایجاد مشکلات اکولوژیکی بر سایر گونه های گیاهی و جانوری شده است. برای بررسی دلایل رشد فراوان این علف هرز در تالاب انزلی و چگونگی کنترل آن در شرایط آزمایشگاهی، استخراج پرورش ماهی و تالاب انزلی، چهار آزمایش در سال 79 – 1378 در ایستگاه های تحقیقاتی مرکز تحقیقات شیلانی استان گیلان و تالاب انزلی انجام گرفت. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که علف هرز آزولا با رشد سریع و زمان کوتاه دوبرابر شدن دارای قدرت رقابت بالایی برای حذف سایر گونه های شناور نظیر عدسک آبی است. براساس نتایج این تحقیق حداکثر میزان رشد نسبی (11/0 گرم در گرم در روز) و کوتاهترین زمان دوبرابر شدن آزولا (27/6 روز) در تیرماه مشاهده گردید. از طرف دیگر، نتایج این تحقیق نشان می دهد که همزمان با افزایش درجه حرارت و غلظت فسفر در دسترس، رشد آزولا افزایش و زمان دوبرابر شدن آن کاهش یافت. همچنین استعمال علف کش تماسی پاراکوات در دو مرحله در شرایط آزمایشگاهی، استخرهای پرورش ماهی و تالاب انزلی در غلظت های 75/0، 25/1 و 5/1 میلی گرم در لیتر و بالاتر، موجب توقف رشد و کاهش معنی دار زیتوده آزولا گردید. علاوه بر این، گیاه آزولا حتی در تراکم های پایین در یک منطقه با رش سریع و زمان کوتاه دوبرابر شدن قدرت پراکندگی گسترده را داشته و قادر است که تبدیل به یک علف هرز خطرناک شود. استفاده مناسب از علف کش تماسی پاراکوت و جلوگیری سریع از ورود فاضلاب ها به آبگیرهای شمالی دارای آزولا، عوامل اساسی در کاهش معنی دار رشد این گیاه محسوب می شوند.