2024-03-29T02:17:32Z
https://ijnr.ut.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=2850
مجله منابع طبیعی ایران (منتشر نمی شود)
1388
61
1
بررسی فرسایش در رخسارههای ژئومرفولوژی و ارتباط آن با تراکم زهکشی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز سرولایت)
حسن
احمدی
عطاءا...
کلارستاقی
ناصر
مشهدی
برآورد میزان فرسایش خاک از لحاظ کیفی و کمی در یک حوزه آبخیز اهمیت بالایی دارد. در این مقاله از روش BLM برای ارزیابی کیفی فرسایش استفاده شده است. از آنجایی که از روش BLM نیز در روشهای PSIAC وMPSIAC بهمنظور ارزیابی عاملهای هشتم و نهم استفاده میشود لازم است تا این روش بهمراه روش ژئومرفولوژی ارزیابی گردد. بدین منظور حوزه آبخیز سرولایت در شمال جاده سبزوار – مشهد با مساحتی حدود35300 هکتار در نظر گرفته شد. در این منطقه پس از تهیه نقشههای پایه شیب، جهت، ارتفاع، سنگ شناسی و تفسیر عکسهای هوایی، نقشه رخسارههای ژئومرفولوژی تهیه گردید. نتایج بکارگیری روش BLM در رخسارههای ژئومرفولوژی نشان داد که بین نتایج بدست آمده از روش BLM و روش ژئومرفولوژی هماهنگی قابل قبولی وجود دارد و رخسارههای ژئومرفولوژی میتوانند به عنوان واحدهایی برای برآورد فرسایش از روش BLM بکار روند. همچنین با توجه بهاینکه در روش BLM عامل فرم آبراههها یکی از عاملهای پیچیده است که امتیازدهی آن توسط کارشناس بسیار مشکل میباشد در این بررسی بجای عامل بالا، عامل تراکم زهکشی در هر رخساره ژئومرفولوژی مشخص شد. سپس ارتباط آن با فرسایش تعیین شد. آزمون تحلیل رگرسیونی ارتباط بین فرسایش و تراکم زهکشی در رخسارههای ژئومرفولوژی بیانگر وجود رابطه مثبت و معنی دار در سطح اطمینان 99% میباشد. در نتیجه پیشنهاد میشود، بجای استفاده از عامل شکل آبراههها از تراکم زهکشی و تقسیم بندی مربوط به آن استفاده شود تا انجام آن برای کارشناس آسانتر باشد.
فرسایش
روش ژئومرفولوژی
روش BLM
رخساره ژئومرفولوژی
تراکم زهکشی
2009
03
21
https://ijnr.ut.ac.ir/article_27829_c411aadc26b3bbeb53283062752e84c9.pdf
مجله منابع طبیعی ایران (منتشر نمی شود)
1388
61
1
بررسی مناطق بهمنخیز و تعیین عاملهای مؤثر در ایجاد بهمن
نسیم
آرمان
علی
سلاجقه
بهمن، یعنی حرکت تند و ناگهانی حجم عظیمی از مواد مختلف همراه با توده برف و یخ، بهطوریکه در مناطق کوهستانی و برفگیر ایران مانند ارتفاعهای غربی کردستان نه تنها باعث تخریب اراضی کشاورزی و باغها، فرسایش خاک دامنهها و افزایش رسوبدهی حوضه میشود بلکه سالانه جان عدهای بر اثر سقوط بهمن از دست میرود. این پژوهش بهمنظور شناسایی عاملهای مؤثر در ایجاد بهمن در حوضه آبخیز شیان و توریور واقع در استان کردستان به عمل آمده است، برای دستیابی به هدف پژوهش ضمن تهیه نقشه گذرگاههای بهمن و آمار و اطلاعات، عاملهای توپوگرافی، زمینشناسی، جمعآوری ژئومرفولوژی، هوا و اقلیم، برفسنجی، خاکشناسی، پوشش گیاهی و فرسایش و رسوب همراه با تهیه نقشههای مربوط جمعآوری شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده با استفاده از روشهای آماری مانند ماتریس همبستگی (نرمافزار MSTAT-C) نشان میدهد که عاملهای زمینی اصلی مؤثر در ایجاد بهمن عبارتند از عاملهای توپوگرافی، خاکشناسی، پوشش گیاهی، ژئومرفولوژی و زمینشناسی و عاملهای اقلیمشناسی نیز به ترتیب عبارتند از بارش ماهیانه برف (cm)، سرعت باد (m/s)، بارش کل ماهیانه، دمای بیشینه ماهیانه (°C)، ساعتهای آفتابی و تبخیر ماهیانه (mm). در بین عاملهای توپوگرافی، سطح گذرگاه، درصد شیب عمومی و ارتفاع به ترتیب اولویت در ایجاد بهمن مؤثرند. همچنین به منظور بررسی رابطه رخداد بهمن و فرسایش و رسوب، با استفاده از آزمون جفتی (T-test) معلوم شد بین میانگین دادهها اختلاف معنیدار است که تجزیه و تحلیل یاد شده بیانگر این واقعیت است که سقوط بهمن در حوضههای کوهستانی بهمنخیز با فرسایش خاک و افزایش رسوبدهی رابطه مستقیمی دارد.
2009
03
21
https://ijnr.ut.ac.ir/article_27830_3c6eb51251ef5e1d40b2fe6ccf2ddc00.pdf
مجله منابع طبیعی ایران (منتشر نمی شود)
1388
61
1
تهیه نقشههای رقومی برخی از ویژگیهای شیمیایی خاک با استفاده از
مرتضی
اکبری
کوشیار
مختاری
سعید
پورمنافی
برای تهیه نقشههای رقومی برخی از ویژگیهای شیمیایی خاک، دادههای ماهوارهای سنجندة ایی تی ام ETM+ ماهواره لندست 7 مربوط به شهریور 1380 از منطقه شمال غربی شهرستان اصفهان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. تصحیحهای هندسی ورادیومتریک، رادیومتریک، بر روی تصاویر انجام گرفت و تصاویر با دقت 58/0 پیکسل به ثبت رسیدند. پردازشهایی مانند بارزسازی تصاویر و تحلیل مؤلفههای اصلی (PCA)بر روی این دادهها اعمال شدند. 77 نمونه از خاک سطحی بهصورت نمونهبرداری تصادفی طبقهبندی شده تهیه و مورد تجزیه آزمایشگاهی قرار گرفتند. شاخصها شوری(ECe)، اسیدیته، آهک و قلیائیت نمونهها تعیین شدند. با قرار دادن لایهبرداری نقطهای نمونهها بر روی تصاویر ماهوارهای، درجههای روشنایی پیکسلهای مربوطة نقاط نمونهبرداری استخراج شدند. روابط همبستگی و رگرسیونی میان درجههای روشنایی و شاخصها اندازهگیری شده مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان میدهد که ضریبهای همبستگی بین متفیرها بسیار پائین است. بهطوریکه ضریبهای همبستگی برای باندهای ETM+4 ،ETM+7 وETM+1 نسبت به دیگر باندها بیشتر بوده است. ضریبهای رگرسیونی در مورد اسیدیته خاکهای سطحی، معادل 50 درصد بدست آمد. لذا برازش مدل رگرسیونی مناسب بین متغیرها وجود نداشت که بتوان با اعمال آن بر تصویر، نقشههایی از متغیرهای خاک از راهاین مدل تهیه نمود. لذا نقشهها از روش طبقهبندی نظارت شده تهیه شد.
سنجندة ETM+
بارزسازی تصاویر
اصفهان
مؤلفههای اصلی
اسیدیته
قلیائیت
2009
03
21
https://ijnr.ut.ac.ir/article_27831_3e47bbecf570821799ab5b879fe92d4f.pdf
مجله منابع طبیعی ایران (منتشر نمی شود)
1388
61
1
شبیهسازی رواناب، رسوب و فرسایش خاک با استفاده از مدل Eurosem در زیرحوزه تنگ رواق واقع در استان کهکیلویه و بویر احمد
احمد
جلالیان
محسن
حمیدپور
بهزاد
قربانی
شمسا...
ایوبی
برای انجام کارهای حفاظتی در حوزههای آبخیز، استفاده از مدلی که توانائی برآورد رواناب، فرسایش و رسوب را در زمانها و مکانهای معین داشته باشد، ضروری به نظر میرسد. هدف از انجام این پژوهش بررسی کارائی مدل EUROSEM در شبیهسازی فرسایش، رسوب و رواناب در زیرحوزه تنگ رواق از حوزه آبخیز کارون جنوبی میباشد. منطقه مورد بررسی با مساحت 1 هکتار به 9 واحد کاری همگون تقسیم شده و سپس در هر واحد، شاخصهای مختلف خاک، پوشش گیاهی و ویژگیهای هندسی زمین اندازهگیری و جمعآوری شد. عمل واسنجی و اعتبار سنجی مدل روی شاخصهای ورودی در 7 رخداد مختلف بارندگی صورت گرفت. بهترین واسنجی رواناب با کاهش هدایت هیدرولیکی و حرکت موئینگی و افزایش رطوبت اولیه و بهترین واسنجی منحنی رسوب-زمان با کاهش جداپذیری ذرات خاک با باران و افزایش ضریب زبری مانینگ و چسبندگی خاک صورت گرفت. نتایج اعتبار سنجی مدل نشان داد که مدل قادر است میزان کل رواناب، فرسایش و دبی اوج رواناب و رسوب را به خوبی شبیهسازی نماید. ولی در شبیهسازی زمان شروع رواناب، زمان رسیدن به دبی اوج رواناب و رسوب و دبی اوج رسوب موفق نیست. مدل همچنین در شبیهسازی رگبارهائی که دارای بیش از دو پالس بلند بارندگی هستند، موفق عمل نمیکند. مدل زمانی فرسایش خاک را به خوبی شبیهسازی مینماید که منحنی رواناب-زمان، آن رخداد را خوب شبیهسازی کرده باشد. مقایسه میزان اندازهگیری شده شاخصهای حرکت موئینگی و چسبندگی خاک در زیر حوزه مورد بررسی با میزان پیشنهاد شده در جداول راهنمای کاربران مدل EUROSEM، نشان داد که تفاوت معنیداری بین آنها وجود دارد. بنابراین جداول مزبور جهت تعیین شاخصهای نامبرده توصیه نمیشود و باید با توجه به شرایط محلی و ویژگیهای خاکها، تعدیل شوند.
مدل EUROSEM
واسنجی
اعتبار سنجی
رواناب و رسوب
زیرحوزه تنگ رواق
2009
03
21
https://ijnr.ut.ac.ir/article_27832_9669e71456f35efafc7e83a981025c38.pdf
مجله منابع طبیعی ایران (منتشر نمی شود)
1388
61
1
تهیه نقشه خاکهای تحت تاثیر شوری و قلیائیت با استفاده از دادههای
مارال
خدادادی
فریدون
سرمدیان
محمدصادق
عسکری
حسینقلی
رفاهی
علیاکبر
نوروزی
احمد
حیدری
شور و قلیایی شدن خاکها دو فرایند غالب تخریب خاک در مناطق خشک و نیمه خشک میباشد. این پژوهش به منظور ارزیابی قابلیت دادههای ماهواره ASTER در شناسایی و جداکردن خاکهای شور و قلیایی با استفاده از بررسیهای صحرایی و نتایج آزمایشگاهی خاکها، در دشت قزوین صورت گرفت. در این پژوهش ابتدا کلاسهای طیفی منطقه مورد بررسی در تصویر استخراج و سپس با کمک اطلاعات جانبی و بررسیهای صحرایی به کلاسهای شوری و قلیائیت تبدیل و در نهایت نقشههای EC و SAR بدست آمدند. نمونهبرداری صحرایی با روش نمونهبرداری طبقهبندی شده تصادفی انجام گرفت. با استفاده از نقشه خاک موجود، در هر واحد نقشه خاک دستکم یک پروفیل به منظور بررسی تغییرات عمقی شوری و قلیائیت مورد بررسی قرار گرفت. شاخصهای هدایت الکتریکی،pH ، Na+،Mg2+ ،Ca2+ و بافت در نمونههای خاک اندازهگیری شد. از اطلاعات کمکی مانند نقشه مدل رقومیارتفاع و شیب برای افزایش دقت طبقهبندی استفاده شد. NDVI، SRVI، PVI، SAVI، SI، BI و NDSI بررسی شدند. مولفههای اصلی تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد تلفیق مدل رقومیارتفاع و همه باندهای سنجنده دارای بالاترین درستی بود. از طرفی مشاهده شد باندهای گرمایی دقت طبقهبندی را افزایش داد که تایید کننده نقش موثر این باندها در طبقهبندی خاکهای شور و سدیمیاست. در بین روشهای پردازش تصاویر بررسی شده PCA دارای درستی بالایی بود. شاخصها دارای درستی پایینی در جداسازی خاکهای شور بودند. شاخص مطلوب دارای درستی کلی کمیبود، به نظر میرسد استفاده از همه اطلاعات طیفی و مکانی عامل مهمتری نسبت به استفاده از شاخص مطلوب برای گزینش بهترین ترکیب باندی در منطقه موردبررسی باشد. دقت طبقهبندی نقشه قلیائیت کمتر از نقشه شوری بود و در نقشه قلیائیت دقت طبقهبندی کلاسها با قلیائیت متوسط کمتر از کلاسهای با قلیائیت کم و زیاد بود.
خاکهای شور و سدیمی
شوری
مدل رقومیارتفاع
پردازش رقومی
سنجش از دور
2009
03
21
https://ijnr.ut.ac.ir/article_27833_f3a60e2356760e2929970584725cef5c.pdf
مجله منابع طبیعی ایران (منتشر نمی شود)
1388
61
1
شبیهسازی رفتار احتمالی سری زمانی شاخص بارش استاندارد (SPI) با مدل زنجیره مارکف برای هشدار خشکسالیهای استان فارس
منصور
رجبی
حمیدرضا
مرادی
منوچهر
فرجزاده
جواد
بذرافشان
شاخص بارش استاندارد (SPI) به عنوان شاخص منتخب به منظور بررسی خشکسالیهای استان فارس, با استفاده از دادههای بارش 26 ایستگاه واقع در داخل و خارج استان با طول دوره آماری مشترک 32 سال (78-1343) در مقیاس زمانی 12 ماهه محاسبه شد. در مرحله بعد با ترکیب مقدار شدت خشکسالی بدست آمده از روش SPI و زنجیره مارکف نسبت به ساخت ماتریس احتمال انتقال و ماتریس ایستایی منطقه اقدام شد. در نهایت وضعیت دراز مدت منطقه از نظر دوام خشکسالیها و نیز طول مدت خشکسالیها در 10 سال آینده پیشبینی شد. نتایج نشان داد که در ماتریس احتمال انتقال خشکسالی بیشترین احتمالات در بخش قطری ماتریس دیده میشود که بیانگر پایداری شرایط محیطی میباشد در ماتریس احتمال ایستایی خشکسالی درصد دورههایی که منطقه در دراز مدت در آن باقی میماند با احتمالاتی که شاخص بارش استاندارد ارائه میدهد هم خوانی دارد که نشاندهنده توانایی مدل زنجیره مارکف برای هشدار خشکسالیهای استان فارس میباشد.
زنجیره مارکف
شاخص بارش استاندارد شده (SPI)
هشدار خشکسالی
شبیه سازی
استان فارس
2009
03
21
https://ijnr.ut.ac.ir/article_27834_fc8209bfd3405751c736c8bcc02bd9b9.pdf
مجله منابع طبیعی ایران (منتشر نمی شود)
1388
61
1
بهینهسازی کاربری اراضی به منظور کاهش میزان فرسایش و افزایش سوددهی حوزههایآبخیز (بررسی موردی: حوزهآبخیز خارستان فارس)
محمد
شعبانی
حسن
احمدی
داوود
نیککامی
حسین
آذرنیوند
محسن
محسنیساروی
امروزه چگونگی استفاده از اراضی، عامل بسیار مهمی در ایجاد فرسایش و رسوبدهی حوزههای آبخیز بهشمار میرود. بهدلیل بیتوجهی بهاین مسئله، فرسایش و تولید رسوب در حوزههایآبخیز افزایش یافته و پیامدهای زیادی داشته است. هدف اصلی در این پژوهش تعیین سطح بهینه کاربریهای اراضی به منظور کاهش میزان فرسایش و بالابردن درآمد ساکنان حوزهآبخیز خارستان در شمال غرب شهرستان اقلید واقع در استان فارس میباشد. به منظور انجام این پژوهش، ابتدا نقشه کاربری اراضی منطقه مورد بررسی با استفاده از تعدادی تصویر ماهوارهای لندست سال 2002 تهیه و مقادیر فرسایش کاربریها به کمک مدل تجربی MPSIAC و سود خالص کاربریها از تفاضل درآمد ناخالص و هزینه هر کاربری تعیین شد. پس از مشخصکردن محدودیتها و توابع هدف، با استفاده از مدل برنامهریزی خطی چندمنظوره و روش سیمپلکس، سطح بهینه کاربریهای اراضی در منطقه مشخص شد. بهینهسازی انجام شده بر کاهش اراضی دیم و کشت آبی و افزایش اراضی باغی در منطقه تاکید دارد، بهطوریکه سطح اراضی باغی 1/377 درصد افزایش، سطح اراضی مرتعی بدون تغییر کاربری، سطح اراضی کشت آبی 78/72 درصد کاهش و سطح اراضی کشت دیم 3/80 درصد کاهش یافته است. همچنین نتایج نشان داد که در صورت بهینهسازی کاربری اراضی، میزان فرسایش خاک نسبت به شرایط فعلی به میزان 7/3 درصد کاهش و میزان سوددهی کل حوزه 63/162 درصد نسبت به شرایط قبل از بهینهسازی افزایش مییابد.
فرسایش خاک
رسوبدهی
کاربری اراضی
برنامهریزی خطی و حوزةآبخیز خارستان
2009
03
21
https://ijnr.ut.ac.ir/article_27835_42257c49715f970cd85a50bee3433150.pdf
مجله منابع طبیعی ایران (منتشر نمی شود)
1388
61
1
بررسی تغییرات ویژگیهای ریختسنجی رسوبات بستر در جهت پایاب رودخانه واز (مطالعه موردی: حوزه آبخیز واز، مازندران)
سیدحمیدرضا
صادقی
عبدالواحد
خالدیدرویشان
مهدی
وفاخواه
لیلا
غلامی
بررسی تغییرات ویژگیهای ریختسنجی رسوبات بستر منجر به درک وقایع هیدرولوژیکی حاکم بر یک سامانه آبخیز و مدیریت بهینه آن میشود. این پژوهش در رودخانه واز در استان مازندران به طول 30 کیلومتر با هدف بررسی تغییرات شاخصهای ریختسنجی رسوبات بستر در جهت پایاب انجام گرفت. به همین منظور پس از تعیین هفت مقطع در طول رودخانه واز رسوبات بستر در این مقاطع برداشت و شاخصهای ریختسنجی مربوط بهاین رسوبات شامل میانگین، انحراف معیار، چولگی، کشیدگی، نما،10d, 50d و90d, درصد شن، ماسه و سیلت و رس، بافت رسوبات، اندازههای بزرگ، میانگین و کوچک ذرات، عامل شکل، قطر ظاهری، کروی بودن، گرد شدگی و نسبت پهنشدگی اندازهگیری و محاسبه و تغییرات آنها در جهت پایاب رودخانه بررسی شد. نتایج بدست آمده از پژوهش ضمن تأیید تغییرات ویژگیهای ریختسنجی رسوبات بستر در طول بازه مورد بررسی نشان داد که شرایط مختلف طبیعی و فعالیتهای انسانی در این حوزه شدت و روند تغییرات ویژگیهای دانهبندی و ریختسنجی رسوبات بستر رودخانه را بهطور کامل تحت تأثیر قرار داده است.
مواد بستر
ریختسنجی رسوبات
دانهبندی
رودخانه واز
مازندران
2009
03
21
https://ijnr.ut.ac.ir/article_27836_1782807d8ee1ec4000615f0ae16274f4.pdf
مجله منابع طبیعی ایران (منتشر نمی شود)
1388
61
1
بررسی کارایی روش شبکه عصبی مصنوعی در تخمین رسوب معلق روزانه
سادات
فیضنیا
حسین
محمدعسگری
محمد
معظمی
پدیده فرسایش و جابجایی رسوب یکی از پیچیدهترین مسایل مدیریت حوزه زهکشی رودخانهها میباشد که در بررسیهای طرحهای آبی اهمیت بسیاری دارد. اندازهگیری غلظت رسوب به روشهای متداول بهطور عموم مستلزم صرف وقت و هزینه زیادی بوده و گاهی نیز دارای دقت کافی نمیباشد. یکی از روشهای نوین در حل مسائل مهندسی منابع آب و رودخانه استفاده از روش شبکه عصبی مصنوعی است که با الگوبرداری از شبکه عصبی مغز انسان، ضمن اجرای فرایند آموزش روابط درونی بین دادهها را استخراج کرده و در موقعیتهای دیگر تعمیم میدهد. البته جهت رسیدن به یک مدل مطلوب مراحل آماده سازی دادهها، معماری شبکه، آموزش شبکه و اعتبار سنجی باید به گونه مطلوبی انجام گیرد. در این بررسی از دادههای همزمان دبی آب و دبی رسوب ایستگاه آبسنجی ماشین واقع بر رودخانه زرد شهرستان رامهرمز جهت مدلسازی رسوب معلق روزانه استفاده شد. بهاین منظور بعد از رفع نواقص آماری و حذف دادههای پرت، 80 درصد دادهها جهت آموزش و 20 درصد جهت آزمون شبکه مورد استفاده قرار گرفت. پس از استاندارد کردن دادهها با استفاده از دادههای بسته آموزش، شبکه عصبی با الگوریتم پس انتشار ایجاد شد. همچنین با استفاده از لگاریتم دادههای بسته آموزش رابطه رگرسیونی بین دادههای دبی آب و رسوب برقرار شد. به منظور ارزیابی نتایج این دو روش از دادههای بسته آزمون و از معیارهای RMS، MAE و R2 استفاده شد. نتایج نشان دهنده دقت بالاتر برآوردهای مدل شبکه عصبی (3184=RMS،1854 = MAE و 62/0=R2) در مقایسه با برآوردهای مدل رگرسیونی (3251=RMS، 1934=MAEو54/0=R2) میباشد.
رسوب معلق
شبکه عصبی مصنوعی
مدلهای رگرسیونی
رود زرد
رامهرمز
2009
03
21
https://ijnr.ut.ac.ir/article_27837_efff0d84126496fe8e9068e4e7123581.pdf
مجله منابع طبیعی ایران (منتشر نمی شود)
1388
61
1
ارزیابی اثر کمی متغییرهای محیطی در رخداد فرسایش خندقی
قاسم
مرتضاییفریزهندی
حسن
احمدی
جمال
قدوسی
سادات
فیضنیا
محمد
جعفری
این پژوهش در حوزه آبخیز چپ چپ- گمیش آباد یکی از زیر حوزههای آبخیز زنجانرود واقع درشمال غرب شهرستان زنجان با گزینش 32 خندق در بخش مرکزی منطقه مورد بررسی و با استفاده از اطلاعات بدست آمده از تفسیر عکسهای هوایی مربوط به سالهای 1335، 1346، 1380 و تصاویر ماهوارهای مربوط به سالهای 1370 و 1377 همراه با عملیات میدانی و بازدید، موقعیت مکانی خندقهای گزینشی انجام شده است. تجزیه و تحلیل دادهها و استخراج نتایج در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) با بکارگیری نرم افزار (ILWIS) و دادههای سنجش از دور ((RS است. بنابر نتایج بدست آمده از این بررسیها با افزایش سطح بالادست پیشانی خندق رشد طولی بیشتر میشود. یون سدیم که باعث انتشار یافتن ذرات ریز بویژه رس در خاک می شود در خندقهایی که گسترش بیشتری دارند, به میزان زیادی وجود دارد هر چه میزان مواد آلی وهوموس خاک بیشتر باشد پایداری خاکدانهها زیادتر و در نهایت گسترش طولی خندق محدودتر میباشد. همچنین در منطقه مورد بررسی بارشهای 24 ساعته با شدت بالاتر از 5/12 میلیمتر معادل 5/0 اینچ بهعنوان یکی از عاملهای موثر در رشد طولی خندق عمل نموده است.
متغیرهای تأثیرگذار
رشد طولی خندق
بارندگی 24 ساعته
مساحت پیشانی خندق
2009
03
21
https://ijnr.ut.ac.ir/article_27838_363e49fda4436ef193d5bf57df3948c3.pdf
مجله منابع طبیعی ایران (منتشر نمی شود)
1388
61
1
ارزیابی کارایی مدلهای تجربی برآورد رسوب حوزههای آبخیز در زمان سیلابهای منفرد و ارائه ضرائب اصلاحی
جواد
وروانی
سادات
فیضنیا
حسن
احمدی
محمد
جعفری
ماهیت نامنظم و پراکنده حمل رسوب توسط رودخانهها و به طور کلی تغییرات زمانی و مکانی رسوبدهی حوزههای آبخیز بویژه در دورههای سیلابی در بیشتر موارد منجر به تصمیم گیری ها و قضاوت نادرست و غیرواقعی در مورد رفتار فرسایش و رسوب حوزههای آبخیز میشود. به منظور برآورد رسوبدهی در زمان رخدادهای سیلابی مدلهای تجربی مختلفی ارائه شده است که در زمینه دقت و درستی برآورد این مدلها اطلاعات اندکی وجوددارد. در این پژوهش به منظور ارزیابی کارایی مدلهای مختلف تجربی برآورد رسوب سیلابهای منفرد، اقدام به نمونهبرداری از بار رسوبی رخدادهای سیلابی(5رخداد) در ایستگاه هیدرومتری و رسوب سنجی پل دوآب (رودخانه قره چای استان مرکزی) شد. نمونهبرداری همزمان غلظت و ثبت دبی جریان در رخدادهای سیلابی به گونهای انجام شد که شاخههای نزولی و صعودی هیدروگراف سیلابهای یاد شده را شامل شود . با داشتن میزان مشاهدهای از رسوبدهی رخدادهای سیلابی میزان دقت و درستی مدلها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج ارزیابی با شاخصهای مختلف نشان میدهد که به طور کلی مدلهای تجربی ارائه شده دو نوع برآورد متفاوت از خود نشان میدهند, یکدسته از مدلها برآورد بیش از اندازه واقعی داشتهاند که شامل مدل MUSLE و تغییر شکلهای این مدل می باشد و دسته دوم مدلها برآورد زیر اندازه واقعی داشتهاند که مشتمل برمدلهای روندیابی رسوب و منحنیهای سنجه رسوب یک خطی و حد وسط با ضریب درستی MVUE میباشد. درخاتمه به منظور اصلاح برآورد مدلهای مختلف میزان مشاهده ای به عنوان مبنای کار قرار گرفت و توان معادلههای تجربی درستی شد.
رسوبدهی
رخدادهای سیلابی
مدل MUSLE
رودخانه قره چای
هیدروگراف
غلظت رسوب
2009
03
21
https://ijnr.ut.ac.ir/article_27839_e57b4216b6f4d7959efd31ecc27f9ae2.pdf
مجله منابع طبیعی ایران (منتشر نمی شود)
1388
61
1
اثر ارتفاع برش بر رشد درختچههای مسن تاغ در
ناصر
باغستانیمیبدی
تعیین اثرگذاری برش وگزینش بهینه ارتفاع آن بر رشد درختچههای مسن تاغ(Haloxyllon aphyllum) از جمله نیازهای پژوهشی در حفظ پایدار و تداوم پوشش در عرصههای تاغکاریشده در مناطق بیابانی به شمار میآید. بههمین منظور در آبانماه 1373 محدودهای بهوسعت 3 هکتار در جنگلهای دستکاشت مسن تاغ منطقه اشکذر که آثار پژمردگی در آنها قابل دیدن بود، گزینش و نسبت به برش درختچههای آن برابر برنامه پیشبینی شده در طرح اقدام شد. این پژوهش در قالب طرح آماری کرتهای خردشده با دو تیمار اصلی تراکم موجود و کاهش یافته به نصف و 4 تیمار فرعی برش از سطح زمین (ارتفاع حدود 10 سانتیمتر)، 35 و 70 سانتیمتر و تیمار شاهد(بدون برش) اجرا شد. با گذشت یک سال از برش درختچهها، اندازهگیری میزان رشد قطری و ارتفاعی آنها به همراه گیاهان شاهد آغاز و هر ساله در زمان مشابه تا سال1379 ادامه یافته است. نتایج نشان داد که در سطح تراکم مورد بررسی، میزان رشد قطری و ارتفاعی گیاهان تفاوت معنیداری ندارند ((p
تاغ
جنگلهای دستکاشت
برش
تراکم
بیابان
2009
03
21
https://ijnr.ut.ac.ir/article_27840_1577fa610ab91efc088c4f673f502fe3.pdf
مجله منابع طبیعی ایران (منتشر نمی شود)
1388
61
1
تأثیر عاملهای ادافیک بر جستدهی گونههای بلوط در جنگلهای مریوان
مهدی
پورهاشمی
محمدرضا
مرویمهاجر
قوامالدین
زاهدیامیری
محمود
زبیری
پریسا
پناهی
این پژوهش در جنگل دویسه به مساحت 660 هکتار واقع در شمالشرقی شهرستان مریوان در استان کردستان صورت گرفت. عنصر اصلی درختی این جنگل بلوط میباشد که سه گونه از آن بنامهای برو، مازودار و ویول در این جنگل وجود دارند. ابتدا با استفاده از یک شبکه نمونهبرداری مستطیلی شکل به ابعاد 300 *150 متر, 103 قطعه نمونه در منطقه مشخص شد. سپس با در نظر گرفتن عاملهای فیزیوگرافی (ارتفاع از سطح دریا, جهت جغرافیایی و درصد شیب) و نیز نقشه گروههای اکولوژیک گیاهی جنگل, واحدهای همگن رویشگاهی مشخص و 38 نمونه خاک از واحدهای همگن جمعآوری و تجزیه شدند. در نهایت با استفاده از تجزیهوتحلیل مؤلفههای اصلی (PCA) تأثیر تعدادی از مهمترین عاملهای ادافیکی (12 متغیر) بر جستدهی گونههای مختلف بلوط بررسی شد. نتایج نشان داد که در هر دو دامنه شمالی و جنوبی مهمترین عامل تأثیرگذار بر جستدهی بلوطها، pH خاک میباشد بهطوریکه در قسمتهایی از دامنه شمالی که pH خاک در حد خنثی است, بهترین شرایط برای جستدهی بلوطها فراهم میباشد. در دامنه جنوبی نیز افزایش pH خاک و نیز کاهش پتاسیم خاک بمقدار کمتر از 190 قسمت در میلیون، بهترین شرایط را برای جستدهی بلوطها فراهم میسازد.
بلوط
تجزیهوتحلیل مؤلفههای اصلی
جست
خاک
مریوان
2009
03
21
https://ijnr.ut.ac.ir/article_27841_9ecc2acb407f643700c3a7260332ca27.pdf
مجله منابع طبیعی ایران (منتشر نمی شود)
1388
61
1
ارزیابی کارایی، نرخ تولید و هزینه اسکیدر چرخ لاستیکی تاف
مقداد
جورغلامی
هوشنگ
سبحانی
وحید
اعتماد
اسکیدر چرخ لاستیکی
تاف
مدل ریاضی پیش بینی زمان چوبکشی
تولید
نرخ ماشین
هزینه
سامانه گرده بینه کوتاه
تأخیر
2009
03
21
https://ijnr.ut.ac.ir/article_27842_66c77898fb5b1384671cb6fc92ee1ffd.pdf
مجله منابع طبیعی ایران (منتشر نمی شود)
1388
61
1
بررسی قابلیت دادههای سنجنده +ETM ماهواره لندست 7 در برآورد موجودی سرپای تودههای راش (مطالعه موردی: جنگلهای سنگده)
رمضانعلی
خرمی
علیاصغر
درویشصفت
منوچهر
نمیرانیان
به منظور بررسی قابلیت دادههای سنجنده +ETM ماهواره لندست 7 در برآورد موجودی سرپای تودههای راش، دادههای رقومیاین سنجنده مربوط به خرداد 1380 مورد استفاده قرار گرفتند. این پژوهش در استان مازندران و در جنگلهای سنگده تحت پوشش شرکت چوب فریم و در وسعتی بیش از 2000 هکتار انجام شد. تطابق هندسی تصاویر به روش Orthorectification و ارزیابی آنها با استفاده از لایه بُرداری جادهها انجام گرفت. جهت بررسی رابطه بین مشخصة موجودی سرپا و دادههای رقومیدر باندهای طیفی، تعداد 95 قطعة نمونة زمینی به صورت انتخابی و به ابعاد 60×60 متر برداشت شدند. برداشت نمونهها از تودههای راش خالص واقع در دامنههایی با جهت شمالی صورت گرفت. در محل قطعههای نمونه قطر برابر سینة درختان قطورتر از 5/12 سانتی متر اندازهگیری و حجم سرپای درختان بر پایه جدولهای تاریف برآورد شد. همچنین مختصات مراکز قطعههای نمونه با GPS تعیین و بر پایه آنها نقشه رقومیقطعههای نمونه تهیه شد. با استفاده از این نقشه دادههای رقومیمتناظر با قطعههای نمونه از باندهای طیفی استخراج شد. انطباق لایة بُرداری جادهها با مسیرهای متناظر بر روی تصاویر تطابق یافته و خطای 58/0 پیکسل بیانگر تصحیح هندسی مطلوب تصاویر در این پژوهش بود. بررسیهای آماری برای تعیین رابطه بین مشخصه یاد شده با ارزشهای رقومی باندهای طیفی صورت گرفت. بر پایه شاخص همبستگی پیرسن، دادههای باند4 (مادون قرمز نزدیک) و باند 4 ادغام یافته با باند Pan، بیشترین میزان همبستگی را با موجودی سرپا به ترتیب 70/0- r=و 72/0- r=، (P
تودههای راش
تحلیل همبستگی و رگرسیونی
اعتبار سنجی
2009
03
21
https://ijnr.ut.ac.ir/article_27843_a5a14780d6bad0e96358732ab9d10ecc.pdf
مجله منابع طبیعی ایران (منتشر نمی شود)
1388
61
1
بهینهسازی روش نمونهبرداری شش درختی پرودان
آرزو
سلطانی
محمود
زبیری
منوچهر
نمیرانیان
بهرهبرداری، حفاظت و حمایت از منابع طبیعی و بویژه جنگل نیازمند برنامهریزی است. برنامهریزی اصولی نیاز به اطلاعات کمی و کیفی از وضعیت جنگل دارد و دستیابی به این اطلاعات با آماربرداری از جنگل میسر میشود. در این پژوهش به منظور بهینهسازی روش نمونهبرداری شش درختی، از دادههای طرح پژوهشی تعیین مناسبترین روش آماربرداری برای جنگلهای طبیعی شمال ایران استفاده شد (زبیری، 1355). این دادهها مربوط به منطقهای به مساحت 60 هکتار در بخش پاتم جنگل آموزشی و پژوهشی خیرودکنار میباشد. سه فرضیه بر روی این دادهها مورد بررسی قرار گرفت، اول شعاع قطعه نمونه، فاصله مرکز قطعه نمونه تا درخت nام به متر به اضافه نصف قطر درخت nام به متر(که همان روش پیشنهادی پرودان است)، دوم شعاع قطعه نمونه، فاصله مرکز قطعه نمونه تا درخت nام به متر به اضافه تمام قطر درخت nام به متر و سوم، شعاع قطعه نمونه، فاصله مرکز قطعه نمونه تا درخت nام به متر به اضافه تمام قطر درخت nام به متر و همچنین نصف فاصله بین درخت nام وn+1ام به متر باشد. پس از محاسبه سطح برش برابر سینه در هکتار و تعداد درهکتار برای هر قطعه نمونه (240 قطعه نمونه) این دو مشخصه برای کل جنگل با استفاده از میانگینهای وزنی، حسابی واصلاح شده با عامل تصحیح اریب بدست آمد. این نتایج با نتیجه بدست آمده از آماربرداری صددرصد مورد مقایسه و آزمون قرار گرفت. نتایج نشان داد که استفاده از میانگینهای وزنی و فرضیه دوم برای برآورد سطح برش برابر سینه در هکتار و میانگینهای اصلاح شده و فرضیه سوم برای برآورد تعداد در هکتار مناسب تر است.
نمونهبرداری شش درختی
سطح برش برابر سینه در هکتار
تراکم
میانگین اصلاح شده
عامل تصحیح اریب
2009
03
21
https://ijnr.ut.ac.ir/article_27844_9f2b4dcff9697a17869fec159ba3df08.pdf
مجله منابع طبیعی ایران (منتشر نمی شود)
1388
61
1
نتایج اولیه برخی صفات نهال راش، رشد یافته بعد از خراش سطحی و بذر کاری، در تراکمهای مختلف تاج پوشش
مسعود
طبری
محمدرضا
پورمجیدیان
پیام
فیاض
در این پژوهش برخی از ویژگیهای نهال راش در سه توده مختلف راش با تاج پوششهای بسته (85 درصد)، نیم بسته (55 درصد) و باز (15 درصد) واقع در منطقه فریم سوادکوه (ارتفاع 1400 متر از سطح دریا) مقایسه شدند. در هر یک از تودههای یاد شده، پس از خراش سطحی در چهار کرت یک متر مربعی مبادرت به کاشت بذر راش در هشت ردیف هشتتایی شد. نتایج نخستین دوره رویش نشان داد که میزان جوانه زنی در تودههای کشت شده تغییری نکرد. زندهمانی و رویش طولی در زیر تاج پوشش باز پایینترین میزان (20 درصد) را داشت اگرچهاین ویژگی در تاج پوششهای بسته و نیم بسته به لحاظ آماری متفاوت نبودند. در تودههای بسته و نیم بسته حدود 50 درصد نهالها از شادابی خوب و میانگین بهرهمند بودند و در توده باز بیشتر نهالها بهشدت رنگپریده ظاهر شده بودند، به طوریکه نهالی که دارای شادابی خوب و یا میانگین باشد در آن یافت نشد. به طور کلی از نتایج این پژوهش میتوان جمعبندی کرد که زندهمانی، رشد و شادابی نهالهای راش در تاج پوششهای متراکمتر، مطلوبتر از آنها در تاج پوشش باز است. به نظر میرسد که در جنگلهای راش، ایجاد تودههایی که در برش اولیه بتواند تاج پوشش نیم بسته تا نیم باز با شدت 60-40 درصد را تامین نماید مناسب برای زادآوری، استقرار و رشد مطلوب نهال راش در این مرحله از دخالت جنگلشناسی باشد.
نهال راش
خراش سطحی
بذر کاری
تراکم تاج پوشش
زندهمانی
رویش طولی
2009
03
21
https://ijnr.ut.ac.ir/article_27845_3ac705969d048f6068394cc226834ee4.pdf
مجله منابع طبیعی ایران (منتشر نمی شود)
1388
61
1
بررسی الگوی مکانی درختان در جنگلهای زاگرس
سیدیوسف
عرفانیفرد
جهانگیر
فقهی
محمود
زبیری
منوچهر
نمیرانیان
جنگلهای زاگرس از نظر وسعت، پراکنش، تنوع گونهای و فرآوردههای جنگلی نقش بسیار مهمی در زندگی بخش عظیمی از ساکنان خود را بر عهده دارند و در عین حال یکی از مهمترین منابع بیولوژیکی و ذخایر ژنتیکی ایران بهشمارمیآیند. یکی از ویژگیهای مهم جامعههای گیاهی، الگوی مکانی درختان میباشد. هدف نهایی کشف الگوهای مکانی، تشکیل و ارائه فرضیههای مربوط به ساختار جامعههای بوم شناختی است. به طور کلی جنگلداری با الگوی مکانی درختان در جنگل رابطه مستقیم دارد. با توجه به اهمیت جنگلهای زاگرس از طرفی و بررسی الگوی مکانی از طرف دیگر به عنوان معیاری برای کنترل تغییرات و پایش جنگل، در این بررسی الگوی مکانی در جنگلهای زاگرس مورد بررسی قرار گرفته و روش مناسبی برای دستیابی به آن ارائه میشود. برای این منظور، جنگل سروک در استان کهگیلویه و بویراحمد در نزدیکی شهرستان یاسوج به عنوان منطقه مورد بررسی گزینش شد. یک محدوده به مساحت 30 هکتار مورد آماربرداری صد در صد قرار گرفت و موقعیت هر یک از درختان به منظور تهیه نقشه موقعیت مکانی به روش آزیموت و فاصله، برداشت شد. سپس با استفاده از شاخص نزدیکترین همسایه الگوی مکانی کل منطقه، «پراکنده» تعیین شد. همچنین مساحتهای مختلف قطعه نمونه دایرهای از 5، 10، 15، 20 و 25 آر بر روی نقشه موقعیت مکانی درختان آزمون شد و با توجه به وضعیت الگوی مکانی کل منطقه، سطح قطعه نمونه 15 آر به عنوان مناسبترین سطح قطعه نمونه برای بررسی الگوی مکانی منطقه مورد بررسی گزینش شد.
الگوی مکانی
شاخص نزدیکترین همسایه
مساحت قطعه نمونه
زاگرس
2009
03
21
https://ijnr.ut.ac.ir/article_27846_f3546b7fed1d08c5fe9907f10f3c9d3b.pdf
مجله منابع طبیعی ایران (منتشر نمی شود)
1388
61
1
تعیین ارزش اقتصادی اراضی طبیعی حومه شهرها برای برنامهریزی گردشگری با استفاده از روش هزینه دسترسی: بررسی موردی پارک "قلعه دره سی"، آذربایجان شرقی
سیدرشید فلاح
شمسی
ارسطو
سعید
هوشنگ
سبحانی
علیاصغر
درویشصفت
احمد
فرجیدانا
این پژوهش با هدف ارزش گذاری اقتصادی تخصیص زمین به گردشگری در منطقه مورد بررسی انجام شده است. منطقه مورد بررسی پارک ” قلعه دره سی“ به مساحت 5/4 هکتار در حومه شهر کلیبر از توابع استان آذربایجان شرقی است. بهاین منظور از” روش هزینه دسترسی“ برای تعیین ارزش اقتصادی زمین پارک یاد شده استفاده شده است. اطلاعات مربوط به بازدیدکنندگان پارک نیز از راه توزیع پرسشنامه بدست آمده است. ناحیههای اطراف پارک بر پایه مبادی سفر و هزینه دسترسی به پارک به ناحیههای هممرکزی تقسیم و تابع خواسته مراجعه کنندگان نسبت به هزینه دسترسی بر پایه تعداد بازدیدکننده از هر زیرناحیه به ازای هر 100 هزار نفر جمعیت ساکن در آن ومبلغ هزینه مسافرت برآورد شده است. با در نظر گرفتن ورودیهای فرضی و استفاده از تابع خواسته بازدیدکنندگان به هزینه دسترسی، تعداد بازدیدکنندگان مورد انتظار در ورودیههای مختلف برآورد شده است. تابع خواسته پارک بر پایه تعداد بازدیدکننده مورد انتظار و مبالغ مختلف ورودیههای فرضی هم برای گردشگران آخر هفته و هم برای بازدیدکنندگان آثار تاریخی محاسبه شده و با محاسبه انتگرال توابع خواسته یاد شده نیز ارزش اقتصادی پارک محاسبه شده است. با محاسبه درآمد خالص مورد انتظار در هر هکتار از پارک و درآمد خالص مورد انتظار به ازای هر میلیون ریال سرمایهگذاری در پارک، این کاربری با سایر کاربریهای منطقه مقایسه شده است. گرچه پارکداری نسبت به سایر کاربریها درآمد بیشتری دارد با این وجود تمایل بخش خصوصی به فعالیت در زمینههای مربوط به گردشگری ناچیز است که از محدودیت توان سرمایهگذاری و حجم بالای سرمایه مورد نیاز در پارکداری ناشی میشود.
ارزش گذاری اقتصادی زمین
تحلیل هزینه دسترسی
تابع خواسته
گردشگری
2009
03
21
https://ijnr.ut.ac.ir/article_27847_5663c7ff92cb9847f81c2c22ef3b61c8.pdf
مجله منابع طبیعی ایران (منتشر نمی شود)
1388
61
1
بررسی کاربرد روش خط نمونه در جنگلهای حفاظتی خلخال
یونس
نوکی
محمود
زبیری
جهانگیر
فقهی
در این بررسی برای ارائه روش مناسب از نظر دقت وهزینه درآماربرداری از جنگلهای حفاظتی، روش خط نمونه، بر پایه فاصله بین درختان وروش خط نمونه بر پایه نظریه احتمالات برای مقایسه گزینش شد. متغیرهای مورد بررسی?شامل تعداد درختان درهکتار، سطح تاج پوشش و سطح مقطع برابر سینه (مناسب برای جنگلهای حفاظتی) بود. بهاین منظور با استفاده ازیک شبکه آماربرداری به ابعاد 100*100متر، تعداد 48 خط نمونه با طول 40 متر برداشت شد. برای مقایسه نتایج روشـهای نمونهبرداری با متغیر های واقعیجامعه آماری، منطقهای به مساحت 53/49 هکتار آماربرداری صد درصد شد. نتایج بدست آمده از آزمون t نشان داد که میانگین متغیرهای مورد بررسی در روش خط نمونه بر پایه فاصله بین درختان به میانگین واقعی بدست آمده ازآماربرداری صددرصد نزدیک بوده و اختلاف معنیداری ندارد. برای مقایسه توزیع تعداد درهکتاردر طبقههای سطح تاج پوشش و رویه زمینی، روشهای نمونهبرداری با روش آماربرداری صددرصد، از آزمون K.S (کولموگرف- اسمیرنف) استفاده شد. نتایج نشان داد که روش نمونهبرداری خط نمونه بر پایه فاصله بین درختان از نظر توزیع تعداد در هکتار درطبقههای سطح تاج پوشش و سطح مقطع برابر سینه اختلاف معنیداری با روش آماربرداری صد درصد ندارد. بنابراین از بین دو روش فوق، روش نمونهبرداری خط نمونه بر پایه فاصله بین درختان به واقعیت نزدیک تر بوده و برای آماربرداری منطقه مناسب تشخیص داده شد.
سطح مقطع برابر سینه
تاج پوشش
جنگلهای حفاظتی خلخال
روش خط نمونه
2009
03
21
https://ijnr.ut.ac.ir/article_27848_50bbd66896d13085499cf2062b04c54e.pdf
مجله منابع طبیعی ایران (منتشر نمی شود)
1388
61
1
بررسی هزینه تولید گروه قطع (اره موتوری) در جنگلهای اسالم استان گیلان
مهرداد
نیکوی
هوشنگ
سبحانی
باریس
مجنونیان
محمدرضا
مرویمهاجر
جهانگیر
فقهی
قطع درختان با ارهموتوری از مولفههای متکی به کارگر در تمام فعالیتهای بهرهبرداری بهشمار میآید که به دلیل محدودیت زمانی و اینکه باید در زمان خاصی از سال انجام شود، ازاهمیت ویژهای برخوردار است. بهمنظور مشخص نمودن کارایی روش قطع فعلی در جنگلهای اسالم و بدست آوردن راههایی برای ارتقای روشها و سازماندهی گروه قطع این بررسی در این منطقه صورت گرفت.بهاین منظور پارسلهای 318، 319 ،321، 322، 365، 367 از سری 3 ناو برای بررسی گزینش شدند. در این بررسی اجزای یک چرخه قطع مشخص و تعداد 131 چرخه قطع برداشت شد همراه با برداشت زمان اجزای کار قطع، عاملهایی مانند قطر درختان در محل قطع، فاصله بین درختان نشانهگذاری شده، شیب طولی و شیب عرضی دامنه برداشت شد. پس از تجزیه و تحلیل دادهها و تعیین معادله ریاضی پیش بینی زمان چوبکشی، نتایج زیر بدست آمد. بهترین مدل زمان انجام قطع به صورت تابعی از متغیرهای مستقل قطر درخت در محل قطع، فاصله بین درختان و شیب طولی در هر چرخه قطع میباشد. احراز اعتبار مدل نشان داد که مدل از اعتبار آماری لازم برخودار است. تعداد درختان قطع شده در هر ساعت کار 13 اصله (2/84 متر مکعب در ساعت) بدون بهشمار آوردن زمانهای تاخیر و 10 اصله (5/66 متر مکعب درساعت) با بهشمار آوردن زمانهای تاخیر بود. به منظور تعیین هزینه قطع از مدل هزینهیابی پیشنهادی سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور استفاده شد. که بر پایه محاسبات انجام شده هزینه قطع هر درخت با بهشمار آوردن زمانهای تاخیر 23343 ریال و بدون بهشمار آوردن زمانهای تاخیر 18424ریال بود. بررسی اثر تغییرات هر یک از متغیرها روی زمان انجام کار و در نتیجه تغییرات هزینههای قطع نشان داد که با افزایش قطر درختان هزینههای قطع یک متر مکعب چوب کاهش و با افزایش شیب طولی و فاصله بین درختان هزینه قطع یک مترمکعب چوب افزایش مییابد. تاخیرها بعد از زمان لازم برای بن زنی و بن بری بیشترین زمان را به خود اختصاص میدهند.
زمانسنجی
قطع با ارهموتوری
ارهموتوری
هزینه قطع
لولابری (بن زنی)
پشتبری (بنبری)
2009
03
21
https://ijnr.ut.ac.ir/article_27849_61dbd0ca8091c97757ef68176b1802e1.pdf
مجله منابع طبیعی ایران (منتشر نمی شود)
1388
61
1
بررسی و مقایسه تنوع گونههای چوبی در جنگلکاریهای 15 ساله افرا پلت در عرصههای پایین بند جنگلهای چوب و کاغذ مازندران
لیلا
وطنی
مسلم
اکبرینیا
غلامعلی
جلالی
کامبیز
اسپهبدی
این پژوهش با هدف تعیین تنوع رستنیهای چوبی در چهار عرصه جنگلکاری 15 ساله افرا پلت در جنگلهای پایین بند حوزه صنایع چوب و کاغذ مازندران انجام شد. در هر یک از قطعههای جنگلکاری سه پلات 20*20 متر مربعی و یک پلات نیز بهعنوان شاهد در عرصه جنگل طبیعی پیرامون آنها پیاده شد. نوع گونه و تعداد رستنیهای چوبی در هریک از پلاتها شمارش شده و قطر و ارتفاع گونههای زادآوری شده با ارتفاع بیش از 3/1 متر مورد اندازه گیری قرار گرفت. تنوع گونهای با استفاده از تابع شانون وینر و شاخص یکنواختی و غنا به ترتیب با استفاده از شاخصهای سیمپسون و منهینیک بررسی شد. نتیجهاین بررسی نشان میدهد که حدود 18 گونه درختی و درختچهای در عرصههای دست کاشت بطور طبیعی ظاهر شده اند. نتایج بررسی در رویشگاههای نوده و تلوکلا نشـــان میدهد از نظـر میزان شاخـص تنــــوع شانون وینر تفاوت معنیدار آماری بین منطقههای جنگلکاری شده با گونه افرا پلت و جنگل طبیعی منطقه وجود ندارد ولی در رویشگاههای افراتخت و پهنه کلا بین میزان شاخص تنوع شانون وینر در منطقه جنگلکاری با گونه افراپلت و جنگل طبیعی منطقه تفاوت معنیدار وجود دارد و در زمینه شاخصهای غنا و یکنواختی در کلیه رویشگاههای مورد بررسی تفاوت معنیدار آماری بین مناطقههای جنگلکاری شده با گونه افرا پلت و جنگل طبیعی منطقه وجود ندارد.
تنوع زیستی
غنا
یکنواختی
جنگلکاری
جنگل طبیعی
افراپلت و مازندران
2009
03
21
https://ijnr.ut.ac.ir/article_27850_b7df24c0d075a91eebb2b8ae78e3023e.pdf
مجله منابع طبیعی ایران (منتشر نمی شود)
1388
61
1
پایدارسازی نوری خمیر کاغذ CMPرنگبریشده با پروکسید هیدروژن با استفاده از انواع بازدارندهها
محمد
آزادفلاح
سیداحمد
میرشکرایی
احمد
جهانلتیباری
داود
پارساپژوه
پایداری نوری خمیر کاغذ CMP بدستآمده از مخلوط چوب گونههای پهن برگ و رنگبریشده با پروکسید هیدرژن, در حضور سه نوع افزودنی جذب کننده نور فرابنفش از دسته اورتو- هیدروکسی آروماتیکها، تجزیه کننده هیدروپروکسید ازنوع فسفیتی، تثبیت کننده نوری آمینی از نوع نیتروکسید ممانعت شده, ویک آنتی اکسیدان فنولی ممانعت شده بررسی شد. در همه تیمارها از آغشته سازی سطحی ورقههای دست ساز خمیر کاغذ CMP رنگبریشده استفاده شده است. هرکدام ازجذب کنندههای فرا بنفش4،2-دی هیدروکسی بنزوفنون(DHB)، 328 Tinuvinو 405Tinuvin به تنهایی از زرد شدن نوری خمیر کاغذ CMP رنگبریشده جلوگیری کردهاند. ولی بازدارنده نیتروکسیدی(4- هیدروکسی TEMPO) وآنتی اکسیدان فنولی ممانعت شده(1010 Irganox) به تنهایی در پایدارسازی نوری خمیر کاغذ BCMP کارایی نداشته وحتی موجب تشدید زرد شدن آن شدند. تجزیه کننده هیدروپروکسید 168 Everfos نیز به تنهایی بازدارنده مناسبی برای CMP رنگبریشده تشخیص داده نشد.
زرد شدن نوری
جذب کننده نور فرا بنفش
تجزیه کننده هیدروپروکسید
آنتی اکسیدان
نیتروکسید
2009
03
21
https://ijnr.ut.ac.ir/article_27851_6f866ffb42a414d98e50e77383009101.pdf
مجله منابع طبیعی ایران (منتشر نمی شود)
1388
61
1
بررسی تجارت داخلی چوبهای صنوبر ایران
علی
بیاتکشکولی
سعید
امیری
آرزو
سلطانی
مهدی
فائزیپور
کاظم
دوستحسینی
صنوبرها سهم عمدهای در تولید فراوردههای چوبی و بازار چوب ایران دارند ولی شرایط بازار چوب صنوبر مناسب نیست. حال پرسش پایهای این است که شرایط و وضعیت بازار چوب صنوبر و تجارت داخلی آن چگونه میباشد، آیا کاربرد چوب صنوبر افزایش یا کاهش مییابد؟ با عنایت بهاین پرسش روش شناسی پژوهش توصیفی و تحلیلی بوده و با استفاده از روشهای آماری تحلیل پرسشنامهها به آزمون پرسش پرداخته شد و با مشاهدهها و دیگر اطلاعات لازم مسیر تجارت داخلی چوب صنوبر رسم شد. یافتههای بدست آمده از تجزیه و تحلیل آمارها، پرسشنامهها و منابع پژوهشی بحران کمبود چوب صنوبر را نشان میدهد. چوب صنوبر در سه مسیر مشخص تجارت میشود. از پتانسیل جنگلکاری استانهای مستعد استفاده صحیح نشده است. برخی مشاغل استفاده کننده از چوب صنوبر از بین رفته است. نایکنواختی کاربرد چوب با واردات آن در سالهای قبل، آزادی واردات و کاهش تولید فراوردههای چوبی جنگلی مناطق شمال کشور (از بیش از یک و نیم میلیون متر مکعب به کمتر از یک میلیون متر مکعب در سال 1382 رسیده است)، مناسب نبودن قیمت با کیفیت چوب صنوبر باعث بحران در تجارت داخلی چوب صنوبر شده است. کاهش عرضه چوب صنوبر قیمت آن را تحت تاثیر قرار میدهد و افزایش قیمت چوب صنوبر، تجارت چوب صنوبر را در برابر جایگزینهای آن ضعیف میکند. در آینده تهیه چوب صنوبر سختتر خواهد شد و تجارت آن بحرانیتر میشود. صنوبرکاری با ارقام و نژادهای اصلاح شده، صنوبر را برای صنوبرکار و تولیدکننده و مصرفکننده مقرون به صرفه خواهد کرد.
چوب صنوبر
تجارت داخلی
پرسشنامه
مسیر تجارت
بازار
2009
03
21
https://ijnr.ut.ac.ir/article_27852_34a0b807ace7fc1b32d546bd6aeab6bf.pdf
مجله منابع طبیعی ایران (منتشر نمی شود)
1388
61
1
بررسی اثر دمای تیمار گرمایی و قطر گردهبینه بر تغییر شکل عرضی و گسترش ترکهای سطح مقطع گردهبینه ممرز
عبدا...
حسینزاده
کاظم
دوستحسینی
علیاکبر
عنایتی
حبیبا...
خادمیاسلام
در طی تیمارگرمایی گردهبینه در فرایند تولید تختهلایه، تغییرشکل ناشی از انبساط گرمایی (هیگروترمیک) چوب در جهت عرضی، میتواند نقش موثری در گسترش ترکهای سطح مقطع گردهبینه داشته باشد. در این پژوهش تغییر شکل عرضی سطح مقطع و ترکهای انتهایی گردهبینههای گونه ممرز در تیمار گرمایی بررسی شدهاست. تعداد 27 درخت سالم ممرز از سه گروه قطری، در جنگل آموزشی- پژوهشی دانشکده منابع طبیعی واقع در خیرودکنار نوشهر قطع شده و از هر درخت یک گردهبینه و دو صفحه در دو انتهای آن به فاصله حدود سه متر از یکدیگر تهیه شد. به کمک این صفحهها تغییر شکل الاستیک و تغییر شکل هیگروترمیک در جهت عرضی اندازهگیری شد. ترکهای سطح مقطع گردهبینهها نیز قبل و بعد از تیمار گرمایی اندازهگیری شدند. سپس دادههای بهدست آمده مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج این بررسی نشان میدهد که تغییر شکل هیگروترمیک کلی بدون پیروی از الگویی ویژه بین گروههای قطری گردهبینههای ممرز متفاوت است.عاملنسبی بلندترین ترک و درصد افت گردهبینه در قطرهای مختلف تغییرات زیادی را نشان ندادهاند. با افزایش دمای تیمار گرمایی در محدوده مورد بررسی،تغییرشکل هیگروترمیک کلی و نیز میانگین طول ترکهای سطح مقطع، عامل نسبی بلندترین ترک و درصد افت گردهبینهها، افزایش مییابند.
گونه ممرز
جنگل خیرودکنار
تیمار گرمایی
تغییرشکل هیگروترمیک
تغییر شکل الاستیک
میانگین طول ترک
عامل نسبی بلندترین ترک
درصد افت گردهبینه
2009
03
21
https://ijnr.ut.ac.ir/article_27853_9c7db9a9ad001a4cc13dafe3b70b8638.pdf
مجله منابع طبیعی ایران (منتشر نمی شود)
1388
61
1
بررسی هیدروکربورهای پلی آروماتیک (PAH) در فرآیندهای بازیافت چوبهای تیمار شده با کرئوزوت. بخش اول:استخراج کرئوزوت با حلالهای آلی از چوبهای تیمار شده فرسوده
محسن
شیخالاسلامی
علینقی
کریمی
سیداحمد
میرشکرایی
علیاکبر
عنایتی
داود
پارساپژوه
چوبهای کارکرده اشباع شده با کرئوزوت می توانند به عنوان انبوهی از ذخایر فیبری در صنایع تبدیلی چوب به کار روند. برای چنین هدفی اغلب لازم است تا کرئوزوت از چوب تیمار شده استخراج شود تا عوامل اتصال دهنده طبیعی در چوب همانند چوب تیمار نشده فعال شوند و نیز امکان چسب پذیری عناصر چوبی فراهم آید. بدین منظور کرئوزوت موجود در خرده چوبهای بدست آمده از قسمتی از تراورس اشباع شده راش با سه نوع حلال آلی متانول، متیلن کلراید و اتر پترول به مدت ده ساعت به روش غوطه وری در حلال استخراج شد. در فاصلههای زمانی نیم، یک، دو، چهار، هفت و ده ساعت، مقادیر استخراج تعیین و با مقدار کرئوزوت اولیه موجود در چوب اشباع شده مقایسه شد. نتایج آزمونهای حلال شویی نشان داد که حدود نیمی از تمام کرئوزوت قابل استخراج در مدت زمان یک ساعت از خرده چوبها استخراج میشود. ادامه فرآیند، موجب استخراج تدریجی کرئوزوت، و گذشت زمان پس از هفت ساعت موجب افزایش کارایی فرآیند نمیشود به طوری که میزان استخراج کرئوزوت در روش حلال شویی با حلالهای به کار رفته برای نمونههای چوبی با ابعاد متوسط 4×18×22 میلی متر، 67-51 درصد می باشد.
کرئوزوت
حلال آلی
استخراج
چوب تیمارشده
راش ایران
2009
03
21
https://ijnr.ut.ac.ir/article_27854_e7f92c175606ffab3acedfcb38e97d2f.pdf
مجله منابع طبیعی ایران (منتشر نمی شود)
1388
61
1
تعیین مناسبترین زمان و مدت بخاردهی مهمترین گونههای چوبی مورد استفاده در صنعت روکش و تخته لایه
علیاکبر
عنایتی
مصطفی
شهریارپور
حسن
یوسفی
برای انجام این بررسی گرده بینه گونههای چوبی توسکا، افرا، راش، بلوط، ون، ممرز و گونه ملج مورداستفاده قرار گرفتند. کار بررسی با در نظر گرفتن عاملهای متغیر شامل گروه قطری در دو سطح 60-50 و 70-60 سانتیمتر، دمای بخاردهی در سه سطح50،60 و 75 در جه سلیوس (برای گونههای توسکا و افرا و هر دو گروه قطری)، 60،75 و90 در جه سلیوس (برای سایر گونهها و هر دو گروه قطری) و زمان بخاردهی برای گروه قطری 60-50 سانتی متر در سه سطح 10، 15 و 25 ساعت (گونههای افرا و توسکا)، 55،65 و75 ساعت (گونه ممرز) 45، 55 و 65 ساعت (سایر گونهها) و برای گروه قطری 70-60 سانتی متر 15،25 و30 ساعت (گونههای افرا و توسکا)، 65،75 و85 ساعت (گونه ممرز) 55، 65 و 75 ساعت (سایر گونهها) انجام گرفت. برای مشخص کردن مناسبترین تیمار بخاردهی برای هر گونه چوبی و هرگروه قطری ویژگیهائی چون درصد رطوبت چوب (قبل و بعد از بخاردهی)، سختی، قطر مغزی گرده بینه و در نهایت کیفیت لایهها اندازهگیری شدند. نتایج به دست آمده از بررسی ویژگیهای مختلف اندازهگیری شده نشان دادند که مناسبترین دما و مدت بخاردهی گردهبینه گونههای مختلف و برای هر دو گروه قطری، متفاوت است. ضمن اینکه مناسبترین شرایط بخاردهی در هر دو گروه قطری 60-50 و 70-60 سانتیمتر و برای گونههای توسکا و افرا، راش و ملج یکسان بوده وبرای گونههای ون، بلوط و ممرز دارای شرایط بخاردهی متفاوت میباشد.
روکش و لایه
بخاردهی گرده بینه
سختی چوب
افرا
توسکا
راش
ملج
بلوط
ون
ممرز
2009
03
21
https://ijnr.ut.ac.ir/article_27855_b3563f66840875378dad1c452aa55f62.pdf
مجله منابع طبیعی ایران (منتشر نمی شود)
1388
61
1
بررسی هیدروکربورهای پلیإآروماتیکPAH) ) در فرآیندهای بازیافت چوبهای تیمارشده با کرئوزوت. بخش دوم: جداسازی هیدروکربورهای پلیآروماتیک حلال شویی شده از چوبهای تیمارشده فرسوده
علینقی
کریمی
محسن
شیخالاسلامی
سیداحمد
میرشکرایی
داود
پارساپژوه
علیاکبر
عنایتی
تغییرات غلظت تعدادی از هیدروکربورهای پلی آروماتیک (PAH) به دستآمده از حلالإشویی خرده چوب های حاصل از تراورسإهای کار کردهإی تیمار شده با کرئوزوت در طی زمان به روش کروماتوگرافی مایع بررسی گردید. غیر قطبی بودن و نداشتن تجانس شیمیایی این ترکیبها با اجزاء ساختاری چوب موجب نفوذ کمتر اجزاء PAH در دیواره فیبر و تجمع بیشتر در خلل و فرج چوب میشود که براحتی با استفاده از حلالهای آلی قابل استخراج می باشند. بعضی از ترکیبات PAH استخراج شده در مدت زمان 1، 2، 4 و7 ساعت حلال شویی، به روش کروماتوگرافی مایع (HPLC) در مرحله معکوس ستون HPLC شناسایی و تعیین غلظت شدند و تغییرات غلظت آنها بررسی شد. نتایج نشان دادند که اغلب هیدروکربورهای پلی آروماتیک بررسی شده به گونه مؤثری در مدت زمان یک ساعت با حلالهای آزمون از خرده چوبهای تیمار شده استخراج می شوند. زمانهای طولانی تر موجب افزایش قابل توجه استخراج این ترکیبها نمیشود.
کرئوزوت
هیدروکربورهای پلی آروماتیک
حلال شویی
زمان
کروماتوگرافی مایع با بازدهی آلی
2009
03
21
https://ijnr.ut.ac.ir/article_27856_b18516b30cf94d01089182a55deb9d9c.pdf
مجله منابع طبیعی ایران (منتشر نمی شود)
1388
61
1
بررسی ویژگیهای خمیرکاغذ کرافت از جوان چوب افراپلت
رضا
نقدی
سیدضیاءالدین
حسینی
حسین
رسالتی
باتوجه به کمبود و محدودیت منابع چوبی در ایران گونههایی که سریعالرشد بوده و مناسب تهیه خمیرکاغذ هستند اهمیت ویژهای دارند. افراپلت از جمله گونههای سریعالرشد و بومی کشور ایران است که در حدود 8% از جنگلهای شمال کشور را دربر میگیرد. هدف این پژوهش بررسی ویژگیهای مقاومتی کاغذ تهیهشده از جوان چوب افراپلت با روش کرافت بوده است تا در صورت مناسببودن ویژگیهای مقاومتی کاغذهای ساخته شده، سنین بهرهبرداری پایینتری برای افراپلت توصیه شود به همین منظور سه اصله درخت افراپلت به طور تصادفی در جنگل شصت کلاته گرگان قطع شد و بررسیها بر روی گردهبینههای آنها انجام شد. میانگین طول الیاف، قطر و ضخامت دیواره الیاف به ترتیب 88/871، 35/22 و 99/1 میکرون اندازهگیری شد و سن جوان چوبی 5/13 سال محاسبه شد. پخت کرافت با شرایط مختلف شامل زمان در دو سطح 120 و 180 دقیقه و دما در دو سطح 160 و 170 درجه سلسیوس و نسبت مایع پخت به چوب 5 به 1، هر یک در سه تکرار انجام شد. دامنه بازده خمیرکاغذ بین 47/45% و 26/41% و دامنه عدد کاپا بین 70/25 و 60/18 بود. پس از پالایش خمیرها، از هر خمیر تعداد 10 برگ کاغذ دستساز 2g/m60 تهیه شد. بررسی مقاومتهای این کاغذها و مقایسه آنها با کمینه مجاز این مقاومتها در استانداردهای IS و JIS نشان داد که کاغذهای ساخته شده دارای ویژگیهای مقاومتی بیشتری در مقایسه با IS و JIS هستند بنابراین استفاده از جوان چوب افراپلت در تهیه خمیرکاغذ قابل توصیه میباشد.
جوان چوب افراپلت
پخت کرافت
طول الیاف
ویژگیهای مقاومتی کاغذ
عدد کاپا
2009
03
21
https://ijnr.ut.ac.ir/article_27857_0e29389a73f8eecdd515ef801b5b7ad3.pdf